عنوان | نقش عرف در موضوع شناسی احکام نکاح با رویکردی به آراء قضایی |
نام دانشجو / طلبه | ناهید نعیمی پور |
استاد راهنما | هادی عظیمی گرکانی |
استاد مشاور | علی پورمنوچهری |
دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
رشته تحصيلي | فقه و مبانی حقوق اسلامی |
مقطع تحصيلي | دکتری |
سال اخذ مدرک | 1399 |
تعداد صفحات | 303 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | نکاح عرف حسن معاشرت موضوع شناسی آرای قضایی نقش عرف در موضوعشناسی احکام نکاح |
موضوع | ازدواج |
چکیده | عقد نکاح، مبیّن حاکمیت حقوق و تکالیف در روابط زن و شوهر است. در این باره عوامل متعددی در تدوین مقررات مربوطه به این حاکمیت مورد توجه قرار میگیرند. عرف و عادتهای اجتماعی، به عنوان یک عامل و قدیمیترین پدیده حقوقی، در کنار قانون از ضرورتهای زندگی اجتماعی به شمار میآیند. قانون به مناسبت خصایص خود، عمدهترین منبع حقوق تلقی شده و عرف در نقش مفسر و مکمل آن، ارزش عملی خود را نشان داده است. از این رو جایگاه عرف در نظام حقوقی چه در مقام استنباط و چه در مقام تطبیق و اجرای قواعد، غیر قابل انکار است. در احکام شرعی نیز، گرچه شریعت اسلام مشتمل بر قواعد کامل و جامعی است اما نقش عرف در تحولات فقهی قابل توجه است زیرا اسلام همواره عرف صحیح که منشأ عقلایی داشته و با شرع مقدس مخالفتی نداشته باشد معتبر میداند. بدین سبب در قانون مدنی، که منبعث از شرع است، مقنن حل و فصل بسیاری از دعاوی، خاصه دعاوی مربوط به خانواده و نکاح را، رجوع به عرف قرار داده است. با توجه به نقش حیاتی و تأثیرگذار خانواده و نکاح بر نظامات اجتماعی و متأثر بودن نظام خانواده به ویژه روابط زوجین از عرف حاکم، ضروری به نظر میرسد که حقیقت و جایگاه عرف در این حوزه، با واکاوی و مداقهی جدید مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس، پژوهش حاضر به منظور بررسی و تبیین ماهیت عرف، نحوهی تعامل آن با قانون، نقش و کاربرد عرف در احکام مربوط به نکاح از دو منظر مالی و غیر مالی و همینطور ارزیابی موارد مذکور با رویکرد فقهی و حقوقی صورت گرفته است. از نتایج حاصل از این پژوهش میتوان به مواردی چون: قوت تأثیرگذاری عرف در فهم مسائل مستحدثه مطرح در حوزه نکاح، دخیل بودن آن در محاکم حقوقی، اخذ مشروعیت و مقبولیت برخی از عرفها در چارچوب مصالح عموم مردم و مقاصد اسلام و نقش تعیین کنندهی عرف در ظهور مصادیق جدید از حقوق و تکالیف زوجین، اشاره نمود |
شناسه پایان نامه | 2039 |
تعداد بازدید | 213 |
|