چکیده
|
افسردگي, اختلال رواني شايعي است که اثرات ناتوان کننده اجتماعي و اقتصادي دارد. \r\nافسردگي امروزه توجه زيادي را بر حسب مباحث جنسيتي به خود اختصاص داده است. تأکيد بر تفاوت¬هاي جنسيتي در اختلال افسردگي پيامد بي¬توجهي به متن و زمينه اجتماعي زندگي انسان¬هاست (کرافورد و انگر, 2004). تفاوت¬هاي جنسيتي در شيوع افسردگي در مطالعات متعددي گزارش شده است. زنان صرف نظر از مليت يا سطح اجتماعي و اقتصادي در مقايسه با مردان به طور معناداري بيشتر دچار افسردگي مي¬شوند (پي کينلي, 2000 و برانون, 2002). تفاوتهاي جنسيتي در شيوع اختلال¬هاي رواني, خصوصاً افسردگي تا حد زيادي از طريق طرحواره¬هاي نقش جنسيتي و کليشه¬هاي فرهنگي تأثير مي¬پذيرد. مطالعه فعلي با در نظر گرفتن افسردگي بر حسب جنسيت و طرحواره¬هاي نقش جنسيتي, ميزان افسردگي زنان و مردان متأهل دانشجو را بر اساس دو فرضيه پژوهشي مورد بررسي قرار داده است: 1ـ بين ميزان افسردگي دانشجويان متأهل زن و مرد تفاوت معناداري وجود ندارد, 2ـ طرحواره¬هاي نقش جنسيتي در ميزان افسردگي آن¬ها تفاوت ايجاد مي¬کند. بدين منظور پرسشنامه افسردگي بک ـ ويراست دوم فرم فارسي و پرسشنامه طرحواره¬هاي نقش جنسيتي بم ـ فرم فارسي بر روي يک نمونه از زنان و مردان متأهل دانشجو (60= N) اجرا شد و نتايج نشان مي¬دهد که بين ميزان افسردگي دانشجويان متأهل زن و مرد تفاوت معناداري وجود ندارد. همچنين نتايج نشان ميدهد که بين ميزان افسردگي در زنان و مردان دو گروه بر حسب طرحواره¬هاي نقش جنسيتي تفاوت معنادار است؛ (01/0>P, 28=df, 52/2=t) در زنان و (01/0>P,28= df, 2= t) در مردان.\r\nدر هر دو گروه, برخورداري از طرحواره¬هاي نقش جنسيتي مردانه به کاهش افسردگي منجر شده است ولي وجود طرحواره¬هاي نقش جنسيتي زنانه در هر دو گروه تفاوت معناداري را در ميزان افسردگي نشان نداده است. بنابراين ويژگي¬هاي شخصيتي صرفاً زنانه منجر به افسردگي نمي¬شود, بلکه فقدان ويژگي¬هاي مردانه است که افسردگي را افزايش مي¬دهد. نتايج بر حسب شکل¬گيري طرحواره¬هاي نقشه¬اي جنسيتي انعطاف¬پذير و تغيير کليشه¬هاي فرهنگي در جهت ايجاد موقعيت¬هاي اجتماعي برابر در پيشگيري از شيوع افسردگي بين زنان و مردان دانشجو مورد بحث قرار گرفته است و پروراندن صفاتي چون جرأت, احترام به خويش, استقلال و انعطاف¬پذيري در دختران و پسران از طريق نظام¬هاي آموزشي و خانوادگي که در کاهش افسردگي نقش دارند نيز توصيه شده است.
|