عنوان | تأثیر دگرگونی اقتدار جنسیتی دوره قاجار بر فعالیتها و فضاهای شهری ایران (با محوریت دارالخلافه تهران) |
تعداد صفحات | 23 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | زن در فرهنگ و هنر شماره 2 |
تاریخ انتشار | تابستان - 1404 |
محدوده صفحات | 257-235 |
کلید واژه | فضاهای شهری ایران زنان در دوره قاجار قاجار زنان قاجار عاملیت زنانه ایران عصر قاجاریان تاریخ قاجار جامعه قاجاری اقتدار مرد اقتدار جنسیتی فعالیت شهری اقتدار زن عاملیت مرد مردان قاجار دارالخلافه تهران |
چکیده |
متعاقب دگرگونیهای فرهنگی میانۀ دورۀ قاجار، مرز عاملیت و اقتدار زنان و مردان جابهجا و فعالیتها و فضاهای شهری دگرگون شد. هدف این پژوهش، بررسی دگرگونی اقتدار جنسیتی دورۀ قاجار بر فعالیتها و فضاهای شهری ایران است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، تفسیری-تاریخی و تحلیل سند بهصورت اسنادی و کتابخانهای است: وضعیت اقتدار و عاملیت زنان و مردان قاجاری، از میان منابع معتبر شناسایی شده و فعالیتها و فضاهای شهری بررسی و مشخص شد کدامیک براساس دگرگونی اقتدار جنسیتی ساماندهی شدهاند. در این میان برخی اسناد تاریخی هم وجود داشت که برای دسترسی به حوادث تاریخی و فضاهای شهری قاجار، از تحلیل آنها استفاده شد. دارالخلافۀ تهران تمرکز این پژوهش است؛ چرا که روند دگرگونیهای اقتدار جنسیتی سریعتر و وسیعتری داشته است. نتایج تحقیق نشان میدهد بهواسطۀ تحولات اجتماعی و فرهنگی عصر قاجار، شهرها که تا پیش از این دوره غالباً جنسیتی مردانه داشتند، دارای فعالیتها و فضاهای زنانه نیز شدند. حال آنکه سلسلۀ قاجار تغییر نکرده بود. همچنین فعالیتهای اجتماعی زودتر از فضاهای شهری، جنسیتی زنانه پیدا کردند. بدین جهت زنان ناگزیر به استفاده از خانهها برای تحقق برخی فعالیتهای خود بودند و اندرونی خانه از عرصۀ خصوصی به عرصۀ عمومی تبدیل شد. بررسی فضاهای شهری عصر ناصری در نقشۀ تهران 1270 شمسی نشان میدهد فعالیتها و فضاهای بیسابقه نظیر خیابانهای نوظهور، میدانهای شهری جدید، مدارس دخترانه، مریضخانه، تکیۀ دولت، خیاطخانه، ایستگاه ماشین دودی، عکاسخانه و کافه در پایتخت احداث شدند که با امکان حضور زنان در آنجا، آنان اقتدار بیشتری در جامعه یافتند. |
کد مقاله | 52395 |
تعداد بازدید | 7 |
|