عنوان
|
تغییرپذیری فضایی و زمانی نرخ باروری گروههای ویژه سنی در نواحی روستایی ایران (1385-1395) |
تعداد صفحات
|
15 |
نویسنده
|
مهرانگیز رضایی - سیامک طهماسبی |
مشخصات نشریه
|
برنامهریزی منطقهای پیاپی 53 |
تاریخ انتشار
|
بهار - 1403 |
محدوده صفحات
|
15-1 |
کلید واژه
|
باروری زنان زنان روستایی ایران باروری نرخ باروری گروههای سنی باروری مناطق روستایی زنان 15-49 ساله زنان روستایی ایران روستاهای ایران میزان باروری ویژه سن جمعیتشناسی فضایی تغییرات فضایی زمانی خودهمبستگی فضایی هموارسازی فضایی نرخ باروری مناطق روستایی خودهمبستگی فضایی محلی نرخ باروری گروههای ویژه سنی
|
چکیده
|
باروری یک فرآیند جمعیتی کلیدی است که نقش مهمی در پویایی و روندهای جمعیت دارد. کاهش باروری، به پدیدهای جهانی تبدیل شده است؛ و در اولویتهای سیاستی بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است. با اینحال، مطالعات اندکی هستند که به طورمستقیم بر پایة مفاهیم جغرافیایی و بعد فضایی باروری، تمرکز کرده باشند. هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرپذیری فضایی و زمانی نرخ باروری گروههای ویژه سنی (ASFRs) زنان روستایی در سالهای 1385 و 1395 است. دادههای موالید و گروههای سنی زنان (49- 15) روستایی از سرشماری نفوس و مسکن مرکز آمار در دو دوره 1385 و 1395 جمعآوری و از آزمونهای موران I سراسری (GMI) و موران محلی با بیز تجربی (LM-EB) برای سنجش خودهمبستگی فضایی و کشف الگوهای فضایی نرخ باروری ویژه گروههای سنی در نرم افزار GeoDa استفاده شد. نتایج نشانداد که نرخ باروری گروههای ویژه سنی طی دوره مورد بررسی افزایش یافتهاست و بیشترین افزایش باروری در گروه سنی 24-20 ساله رخ داده است. خوشهبندی فضایی نرخ باروری ویژه سنی نشانمیدهد در سال 1395 قویتر و گستردهتر از سال 1385 بوده است. در بین گروههای سنی و در هر دو دوره، گروه سنی 39- 35 سال و 49- 45 سال به ترتیب بیشترین (447/0 = GMI1385671/0 = GMI1395) و کمترین (07/0 = GMI1385 ، 198/0 = GMI1395) مقدار خودهمبستگی فضایی را داشتهاند. همچنین مناطق روستایی جنوبشرق کشور خوشهبندی باروری ویژه سنی بالا را داشتهاند. در برخی از گروههای سنی در شرق، شمال شرق، شمالغرب، جنوبغرب و تا حدودی جنوب نیز الگوی بالا- بالا شکل گرفتهاند. الگوی بالا- بالا در شمالغرب تنها در گروه سنی 19- 15 سال شکل گرفتهاست و الگوی پایین- پایین باروری در مناطق روستایی عمدتاً در قسمتهای داخلی، شمال و غرب متمرکز شدهاند. شناسایی و کشف خوشههای فضایی، زمینه را برای ساخت مفروضات و مدل برای تحقیقات آینده فراهم می کند. بنابراین آنچه در این پژوهش انجام شده است، میتواند بستر مناسب علمی و دقیق برای تحقیقات بنیادین بعدی در حوزه جمعیت و باروری روستایی و توسعه را فراهم میکند.
|