عنوان | نظام خانواده ایرانی در منظومههای پهلوانی پس از شاهنامه |
تعداد صفحات | 29 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | جامعهشناسی تاریخی (مصوب وزارت علوم) شماره 2 |
تاریخ انتشار | پاییز و زمستان - 1401 |
محدوده صفحات | 381-353 |
کلید واژه | ازدواج تشکیل خانواده نظام خانواده ساختار خانواده خانواده ایرانی بانو گشسب نامه ادب کلاسیک فارسی متون ادبی فارسی خانواده ساختار خانواده در ایران اشکال ازدواج در ایران کارکرد خانواده گرشاسبنامه کوشنامه فرامرزنامه بهمننامه ادبیات ایران خانواده در ادب فارسی متون ادبی کهن برزونامه ازدواج در ادبیات متون ادبی منظومههای پهلوانی شکلهای ازدواج |
چکیده |
خانواده اصلی ترین نهاد جامعه است و در همۀ زمانها و مکانها، شکلی از آن دیده می شود. متون روایی ادبیات کلاسیک ایران جدا از ارزش های زیبایی شناختی، می تواند منبع مهمی در بازشناسیِ تاریخی نظام خانواده در ایران باشد. منظومه های پهلوانی، مثل بسیاری از منظومه های غنایی و تعلیمی، جهان خانواده و ارتباط خانوادگی را درونمایۀ بسیاری از روایت های خود قرار داده است؛ بهعبارتدیگر نظام خانواده یکی از مضامین فرامتنی و پسزمینهای منظومه های پهلوانی است. کشف و تبیین ساختار خانواده در این متون، بهمثابۀ فهم عناصر تشکیل دهندۀ بنیادهای فرهنگی یک ملت، میتواند در فهم باستانشناختی آن، کلیدی به دست جامعه شناسان و محققان تاریخی خانواده دهد. ازاینرو در این جستار سعی می شود با روش توصیف، تحلیل محتوا و مقایسه ازیکسو ساختار و کارکردهای نظام خانوادۀ ایرانی و صورت ها و معیارهای ازدواج در منظومههای پهلوانی پس از شاهنامه (بانوگشسب نامه، برزونامه، بهمن نامه، فرامرزنامه، کوشنامه و گرشاسبنامه) بررسی شود. در این منظومه ها تشکیل خانواده یک ضرورت است که نقش بازتولید، حراست و نگهداری، جامعهپذیری، کنترلکنندۀ رفتار جنسی، عطوفت و انس و آمادهسازی پایگاه اجتماعی را بر عهده دارد. ازدواج سیاسی، پنهانی، ازدواج با زنان اسیر، ازدواج از طریق خرید همسر و ازدواج براساس سنت حماسی از مهمترین شکلهای ازدواج در این منظومه ها هستند. |
کد مقاله | 50797 |
تعداد بازدید | 10 |
|