عنوان | تأملی بر ماهیت و بازتابهای استرداد جهیزیه از منظر حقوقی و جرمشناختی |
تعداد صفحات | 23 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | مطالعات راهبردی زنان پیاپی 103 |
تاریخ انتشار | بهار - 1403 |
محدوده صفحات | 73-51 |
کلید واژه | جهیزیه نفقه زوجه رویه قضایی دیدگاه حقوقی بررسی حقوقی اثاثیه منزل جرمشناختی نفقه تحلیل جرمشناختی استرداد جهیزیه استرداد |
چکیده |
استرداد جهیزیه در پایان زندگی زناشویی و یا احتمال فروش آن وسایل توسط زوج، امری معمول است؛ اما رویه قضایی بدون اشراف دقیق بر ماهیت فقهی و حقوقی جهیزیه و با غفلت از آثار اخلاقی و جرمشناختی استرداد جهیزیه، فقط به صرف اراده و درخواست زوجه در طول زندگی زناشویی نیز حکم به استرداد جهیزیه میدهد. ظاهراً مبنای رویه قضایی غالب در این زمینه امکان عدول مطلق زن از اذن انتفاع از جهیزیه و اختیاری بودن مشارکت زن در تأمین نفقه است. لازمه این نظریه آن است که نفقه و به تبع آن تهیه اثاثیه، به عنوان یک قانون امری از تکالیف مرد محسوب و هر گونه توافق بر خلاف آن فاقد الزام شرعی و قانونی است. این نوشتار در راستای تحلیل و نقد رویه قضایی مذکور اولاً برای جهیزیه به عنوان یک عقد مستقل و یا لااقل یکی از شروط بنایی تحقق ازدواج، ماهیت حقوقی متمایز و خاصی قائل است که آن را از شمول نفقه به معنای عام خارج میسازد. ثانیاً شرط تهیه جهیزیه برای شکلگیری ازدواج را به عنوان یک شرط مشروع ضمن عقد لازم الوفاء و واجب الاستمرار میداند و ثالثاً بر فرض قول به اختیاری بودن تهیه جهیزیه از طرف زن، استرداد آن را بدون وقوع طلاق و یا بیم خطر جانی و یا مالی برای زن در تنافی با اصل استحکام خانواده و تربیت فرزندان و مصداقی از سوءاستفاده از حق میداند که آموزههای اخلاقی و جرمشناسی نیز با در نظر داشت بازتابهای منفی، موافق با عدم استرداد جهیزیه است. شیوه این نوشتار طرح مزجی نظرات مخالف و موافق با در نظر داشت مسائلی همانند نظریه امانی بودن جهیزیه، اباحه تصرف مشروط و ماده ۱۰ قانون مدنی است. |
کد مقاله | 50717 |
تعداد بازدید | 37 |
|