عنوان | شیوه نمایش زنان در شش مرقع قاجاری (از منظر آرایش، پوشش، زیورآلات و پیکربندی) |
تعداد صفحات | 19 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | زن در فرهنگ و هنر سال 16 شماره 1 |
تاریخ انتشار | بهار - 1403 |
محدوده صفحات | 59-41 |
کلید واژه | پوشش زنان لباس زنان پوشاک زنان زنان در دوره قاجار قاجار هنر قاجار زنان قاجار پوشش زنان در دوره قاجاریه سبک پوشش زنان پوشاک قاجاریه نقاشی قاجار زیورآلات زیورآلات زنان آرایش زنان سبک نقاشی لباس زنان قاجار زیورآلات قاجار مرقع قاجار پیکربندی زنان |
چکیده |
در طول افزون بر یکصد و بیست سال حکومت قاجاریان، دو دورۀ هنری قابلبازیابی است که اولی با عصر فتحعلیشاه و دومی با عهد ناصرالدینشاه شناخته میشود. پیشتر بررسی هنر دوران، بیشتر با نظر به نقاشیهای بزرگ انجام شده است. هدف این مقاله، مقایسۀ شیوۀ بازنمایی زنان در شش مرقع قاجاری است که سه نسخه از آنها به دورۀ اول و سه نسخۀ دیگر به دورۀ دوم تعلق دارد. با این نگاه، پرسش آن است که چگونه میتوان با مقایسۀ شیوۀ آرایش، پوشش، زیورآلات و پیکربندی زنان در شش مرقع قاجاری، شباهتها و تفاوتهای مربوط به نمایش ایشان را در قالب سبکهای نقاشی قاجاری تبیین کرد. نتیجۀ این پژوهش تاریخی به شیوۀ تحلیلی-تطبیقی و با نمونهگیری هدفمند دوازده نگاره از شش نسخۀ مرقع قاجاری نشان داد آرایش، پوشش و زیورآلات و به همین نسبت بازنمایی زنان در هریک از تصاویر، وامدار سبک و شیوۀ هنری زمانه است. به همین جهت در دورۀ اول، جنبۀ تجملی و تصنعی بیشتری دارد، اما در دورۀ دوم، کیفیت طبیعتگرایانه به خود گرفته است؛ چنانکه در این دوره حتی در فضای بیرونی تصویر شده و نمود زنان کوچه و بازار در سنین سالخوردگی است. دربارۀ پیکربندی نیز هرچند اندازۀ اندام بانوان در دورۀ دوم حقیقیتر مینماید، اما فضاسازی در هر دو دورۀ متقدم و متأخر، همچنان بیتوجهی نقاش به محیط پیرامون را نشان میدهد و حداکثر به تجسم چند ترنج، فرش و مخده خلاصه میشود؛ بهطوریکه مانند مرقعات تصویری دورۀ اول، مخاطب فضای نامشخصی از اندرون یا بیرون متصور خواهد شد. |
کد مقاله | 49349 |
تعداد بازدید | 78 |
|