عنوان
|
شناسایی عوامل مؤثر بر حفظ و تحکیم خانواده اسلامی ایرانی |
تعداد صفحات
|
29 |
نویسنده
|
مریم رزازی - محسن قدمی - فاطمه عزیزآبادی فراهانی - ابراهیم حاجیانی |
مشخصات نشریه
|
مطالعات ملی (مصوب وزارت علوم) سال 25 شماره 1 پیاپی 97 |
تاریخ انتشار
|
بهار - 1403 |
محدوده صفحات
|
81-53 |
کلید واژه
|
نهاد خانواده استحکام خانواده عوامل زمینهای ارزشهای فرهنگی خانواده حفاظت از نهاد خانواده سلامت روانی خانواده اسلامی ایرانی عوامل مداخله گر عوامل تحکیم خانواده عوامل علی
|
چکیده
|
مطالعه حاضر با هدف «شناسایی عوامل مؤثر بر حفظ و تحکیم نهاد خانواده» و پاسخ به این سؤال که اساساً چه عواملی در حفظ و تحکیم خانواده اسلامی ـ ایرانی مؤثر است و با کاربست روش پژوهش اکتشافی «دادهبنیاد» مبتنیبر ابزار «مصاحبه نیمهساختاریافته» به انجام رسیده است. برای انتخاب نمونه در تحقیق حاضر، ابتدا با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند، کارشناسانی که به نظر محقق در زمینه پژوهش متخصص هستند، شناسایی شدند و مورد مصاحبه و نظرخواهی قرار گرفتند؛ سپس با استفاده از روش نمونهگیری گلولهبرفی، از آنها خواسته شد تا افراد دیگر را که با موضوع تحقیق آشنایی دارند معرفی نمایند؛ بههمینترتیب، واحدهای دیگر نمونه شناسایی و انتخاب شدند. درمجموع، حجم نمونه پژوهش که اشباع نظری و نیز کفایت نظری را درپی داشتهاند بیست نفر بودند. یافتههای این مطالعه مبین اثرگذاری عواملی «علّی»، «زمینهای» و «مداخلهگر» در این خصوص بوده است که دربرگیرنده عواملی با ابعاد فرهنگی، روانشناختی و رفتاری و نیز عوامل درون و برون خانوادگیِ محیطی با ماهیت اجتماعی و اقتصادی هستند؛ بهطوریکه عوامل «فرهنگی»، «رفتاری» و «روانشناختی» (مشتمل بر دگرگونی در نگرش به خانواده و امر ازدواج، دگرگونی در هنجارهای تشکیل خانواده، فضایل اخلاقی زوجین، ماهیت و کیفیت ارتباط میان زوجین) در زمره عوامل علّی؛ عوامل دروننهادی همچون «وظایف زن و مرد در نهاد خانواده» و «نقاط اشتراک میان زوجین» (مشتمل بر وظایف مشترک زن و شوهر نسبتبه یکدیگر، وظایف مرد در قبال همسر، وظایف زن در قبال همسر، همسانگزینی زوجین وغیره) در زمره عوامل زمینهای و در آخر، عواملی با ماهیت بروننهادی همچون «تنوع و تضاد عوامل جامعهپذیری» و «عوامل اقتصادی» (مشتمل بر تحولات فرهنگی، رسانهای شدن جامعه و وضعیت اقتصادی خانواده) در زمره عوامل مداخلهگر مؤثر بر حفظ و تحکیم خانواده اسلامی ـ ایرانی مورد شناسایی قرار گرفتند که لازم است در سیاستگذاریهای فرهنگی مرتبط به نهاد خانواده لحاظ گردند.
|