عنوان | ویژگیها و مصارف موقوفات زنان ساری و بارفروش در دوره قاجار |
تعداد صفحات | 42 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | گنجینه اسناد - سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران - علمی پژوهشی سال 33 شماره 2 پیاپی 130 |
تاریخ انتشار | تابستان - 1402 |
محدوده صفحات | 129-88 |
کلید واژه | بابل (شهرستان) نقش زنان در وقف زنان واقف وقف زنان در دوره قاجار قاجار موقعیت اجتماعی موقعیت اجتماعی زنان در قاجاریه موقعیت اجتماعی زن موقوفات زنان ساری (شهرستان) تاریخ اجتماعی وقفنامه انگیزه وقف کارکرد موقوفات تاریخ اجتماعی ایران |
چکیده |
اسناد موقوفات در دورۀ قاجار یکی از مهمترین منابع برای ترسیم اوضاع اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی ایران در این دوره هستند. دربین اقشار و گروههای مختلف جامعۀ ایران که با انگیزههای متفاوت به وقف توجه داشتهاند، زنان از اهمیت خاصی برخوردارند. بررسی مندرجات وقفنامههای زنان، هم ازنظر آگاهی از میزان رواج وقف دربین زنان در این دوره و چگونگی وقف آنها، و هم از جنبۀ تصویر بخشهایی از مشارکت زنان در امور اجتماعی دورۀ قاجار، دارای اهمیت است. هدف: این پژوهش، برآن است تا با مطالعۀ محتوای وقفنامههای زنان واقف در شهرهای ساری و بارفروش در دورۀ قاجار چگونگی مصارف و ویژگیهای موقوفات آنها و نیز موقعیت اجتماعی واقفان زن را بررسی کند. روش / رویکرد پژوهش: روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی و آماری است و باوجود تکیه بر مندرجات اسناد موقوفات، از برخی منابع تاریخی و تحقیقات معتبر نیز استفاده شده است. یافتهها و نتیجه گیری: وقفنامههای زنان ساری و بارفروش در دورۀ قاجار، ازلحاظ ویژگیهای موقوفات و نوع مصارف آنها، با وقفنامههای مردان این دو شهر چندان تفاوتی ندارند. طرز فکر و اعتقاد هر واقفی ذیل تعیین مصارف موقوفه خودنمایی میکند. موقوفات زنان این دو شهر، کارکردهای مذهبی و اجتماعی داشتهاند و برای مصارفی چون عزاداری، خیرات و مَبَرّات، مخارج طلاب، تهیۀ کتب علوم دینی، امور عامالمنفعه، و حمایت از معیشت اولاد واقف درنظر گرفته شدهاند. نوع موقوفات این زنان، از جنس زمین، خانۀ مسکونی، دکان، باغ، حمام و کاروانسرا است. زنان واقف این دو شهر ازحیث خاستگاه اجتماعی از گروههای اعیان و اشراف، تجار و کسبۀ بازار و زمینداران بودند. موقعیت اجتماعی زنان واقف ساری و بارفروش، بهاستثناء تعداد کمی که خود دارای نقش اجتماعی چون قابله یا تعزیهخوان بودند به موقعیت اجتماعی پدران یا همسرانشان وابسته بود. نقشهای اجتماعی پدران و همسران این زنان عمدتاً شامل: مسگر، پالاندوز، چاقوساز، پیشنماز، دباغ، ارسیدوز، طبیب، مؤذن، مستوفی، قصاب، خیاط، جراح، کلاهدوز، قاضی، گلدوز، بقال، تاجر و کفشدار بودهاست. |
کد مقاله | 48139 |
تعداد بازدید | 67 |
|