عنوان | اجتهاد عقلگرا و مسائل فقهی زنان |
تعداد صفحات | 23 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | مطالعات جنسیت و خانواده - پژوهشکده زن و خانواده سال 9 شماره 2 پیاپی 17 |
تاریخ انتشار | پاییز و زمستان - 1400 |
محدوده صفحات | 33-11 |
کلید واژه | عقل مصلحت اجتهاد مسئله زنان عدالت مسائل فقهی زنان احکام شرعی مسائل فقهی عقل ظنی |
چکیده |
در مطالعات معاصر دربارة مسائل زنان، سهم بهکارگیری عقل در استنباط احکام شرعی چگونه تبیین میشود؟ مطالعه پیشرو با روش تحلیلی ـ انتقادی از خلال منابع معاصر، پاسخ این پرسش را میکاود. این مطالعات گاهی از عقل مذکور در مقام کشف «حکم اولی» شرع بهره بردهاند و از «تقدم حکم عقل مستقل بر نصوص»، «قاعدة عدالت به حکم عقل عرفی»، «اعتبار حکم ظنی عقل» و «سیر تکاملی عدالت» سخن گفتهاند و گاه در مقام کشف «حکم ثانوی» شرع از عقل استفاده کرده و از «کشف عقلانی مصلحت» و «کشف عقلانی عدالت در مقام اجرا» سخن گفتهاند. به نظر میرسد عقل هرچند در پیشینه رایج فقه، کاربرد چندانی ندارد، در مطالعات فقهی معاصر در مسائل زنان، دامنة کاربرد آن تعمیم یافته است و به نحوی از «عقل ظنی» برای استنباط برخی فتاوای فقهی بهره برده شده و از این منظر، عقل در عرض ظنون معتبرة دیگر قرار گرفته است. این مطالعات فرصت مغتنمی برای فعال شدن ظرفیت عقل در فقه هستند؛ درعینحال لازم است مبنای حجیت عقل ظنی در آنها و کیفیت خروج آن از اصل اولیة حرمت عمل به ظنون، بیشتر تبیین شود و نقاط ابهام و برخی اشتباهات ظاهراً موجود در آنها تصحیح شود. |
کد مقاله | 46006 |
تعداد بازدید | 51 |
|