عنوان | بازیابی الگوی مبادلهای ازدواج در افسانههای عامه ایران (بر اساس نظریات کلود لوی استروس) |
تعداد صفحات | 36 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | فرهنگ و ادبیات عامه - دانشگاه تربیت مدرس سال 10 پیاپی 45 |
تاریخ انتشار | مرداد و شهریور - 1401 |
محدوده صفحات | 70-35 |
کلید واژه | ازدواج انسانشناسی افسانههای عامیانه افسانه مبادله افسانههای ایرانی صمد بهرنگی زن در افسانه کلود لوی استروس مشدی گلین خانم صبحی مهتدی انجوی شیرازی |
چکیده |
افسانه های عامۀ هر سرزمینی محمل قدرتمندی برای انعکاس ساختاربندی های اجتماعی است. در افسانه های ایرانی، ازدواج عنصری اساسی است و در آنها حجم قابل توجهی از اطلاعات جامعه شناختی در رابطه با ازدواج منضم شده است. کلود لوی استروس، پدر انسانشناسی ساختارگرا، طی مطالعۀ ساختارهای جوامع بدوی، به این نکته دست یافت که ایجاد روابط اجتماعی میان قبایل کوچک به شکل گیری جوامع بزرگ منجر می شود، اما این روابط اجتماعی از قوانین مشخصی پیروی می کنند. یکی از قوانین، قوانین مبادله ای است که از قضا در امر ازدواج به قوت حضور داشته است. در این تحقیق با بررسی ازدواج ها در افسانه های ایرانی در پی آنیم تا به روابط مبادله ای نهان در پس ازدواج ها دست پیدا کنیم و الگوهای متعدد و نمودهای متفاوت مبادله را در آنها نشان دهیم. بدین منظور با استناد به منابع متعددی از افسانههای عامیانه، ازجمله افسانههای صبحی مهتدی، صمد بهرنگی، انجوی شیرازی و قصههای مشدی گلین خانم و... بیش از صد قصه را که مسئلۀ ازدواج در آنان مطرح بود کاویده ایم. نتایج این بررسی نشان میدهد که الگوهای مبادلهای چندگانه ای ازدواج ها را رقم میزند و زنان در این افسانه ها در ازای امور متعدد مادی و غیرمادی مبادله می شده اند. مبادلۀ زنان در افسانه های ایرانی در ازای ثروت، درمان، آزادی، امنیت، دانایی، آموزش و... صورت میگیرد و نشان از آن دارد که قواعد مبادله ایِ ازدواج، امری جاافتاده و پذیرفته در ذهن و ضمیر راویانِ این افسانه ها بوده است. |
کد مقاله | 45937 |
تعداد بازدید | 36 |
|