عنوان
|
بازاندیشی تعارض یا عدم تعارض شرط خیار با ماهیت نکاح در فقه اسلامی و حقوق ایران |
تعداد صفحات
|
24 |
نویسنده
|
سید جلال موسوی نسب - عابدین مومنی - نادر مختاری افراکتی |
مشخصات نشریه
|
مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق) پیاپی 95 |
تاریخ انتشار
|
بهار - 1401 |
محدوده صفحات
|
132-109 |
کلید واژه
|
نکاح عقد نکاح ایران حقوق خانواده شروط باطل فقه امامیه نظام حقوقی ایران شرط خیار دیدگاه فقها خیار فسخ دیدگاه حقوقی دیدگاه فقهی نظم عمومی ماده 1069 قانون مدنی خیار شرط خیار شرط در نکاح شرط خیار در نکاح ماهیت معاوضی نکاح خیار تروی ماهیت عبادی نکاح
|
چکیده
|
خیار شرط در معامله امری عقلائی است و منطق حقوقی نیز آن را می پذیرد. با این حال، قانونگذار ایران در ماده 1069 قانون مدنی، شرط خیار در عقد نکاح را باطل دانسته و تصریح نموده است:«شرط خیار فسخ نسبت به عقد نکاح باطل است...». همچنین در فقه نظام یافته در اندیشه فقیهان والامقام اسلام، درخصوص ماهیّت نکاح اختلاف نظر وجود دارد. سؤال مطرح این است با کدام رویکرد ماهیّتی نکاح، شرط خیار را باطل دانسته اند؟ و آیا شرط خیار در عقد نکاح باطل است یا خیر؟ در این جستار که به روش توصیفی-تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای نگارش یافته است، تلاش شده این مسأله از منظر فقهی و حقوقی مورد بازپژوهی قرار گیرد. بررسی ها نشان می دهد با عنایت به اینکه بیان معصومانه در این خصوص وجود ندارد و ادله مورد قبول فقیهان نیز در این زمینه تعیین تکلیف نکرده است، برای اثبات تعارض شرط خیار و همچنین بطلان آن در عقد نکاح، از سوی اندیشمندان فقه و حقوق دلایل اجتهادی و توجیحات حقوقی مختلفی ارائه شده است که قابل مناقشه می باشند. بنابراین به نظر می رسد دیدگاه تبیین ماهیّتی معاملی و معاوضی نکاح، ترجیح دارد و قابل پذیرش است. از این رو، شرط خیار با ماهیّت مذکور تعارض ندارد و اندراج شرط خیار در عقد نکاح جایز و صحیح است و الزام آور می باشد. با توجه به فواید این امر که به صورت کاربردی و متناسب با نیاز دنیای امروز برای هر یک از زوجین می تواند باشد و بویژه در جهت حمایت و رعایت مصالح زوجه است، پیشنهاد شده قانونگذار با نگرشی واقع بینانه و همچنین با ایجاد نظمی نوین در حقوق خانواده، درخصوص اصلاح ماده 1069 قانون مدنی اقدام نماید.
|