|
عنوان
|
تجربه سرپرستی خانوار توسط زنان و چرخه بازتولید فلاکت (نمونه موردی: زنان سرپرست خانوار شهر کرج) |
|
تعداد صفحات
|
27 |
|
نویسنده
|
صلاح الدین قادری - علیرضا کریمی - سمیه سلیمانی - خدیجه کارگر اسفندآبادی - مهدخت عنبری روزبهانی |
|
مشخصات نشریه
|
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران - موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران شماره 1 پیاپی 41 |
|
تاریخ انتشار
|
بهار - 1401 |
|
محدوده صفحات
|
27-1 |
|
زبان
|
فارسی |
|
کلید واژه
|
فقر زنان مشکلات اجتماعی زنان مشکلات زنان زنان مطلقه زنان سرپرست خانوار تجربه زنان مشکلات اقتصادی زنان سرپرست خانوار تجربه زیسته مشکلات سلامتی مشکلات اقتصادی مشکلات اجتماعی فقر قابلیتی فقر زنان سرپرست خانوار کرج (شهرستان) مشکلات بهداشتی تحلیل مضمون آسیب‌های زنان مشکلات فرزندان فلاکت مشکلات معیشتی محرومیت اقتصادی
|
|
چکیده
|
زنان سرپرست خانوار نیازمند به مثابه آسیبی اجتماعی شناخته می‌شوند. این گروه از زنان آسیب‌پذیر، با مجموعه‌ای از مشکلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مواجه هستند که چرخه‌ای از بازتولید فقر و فلاکت را برای آن‌ها رقم می‌زند. تحقیقات نشان می‌دهد زنان سرپرست خانوار که دارای فرزند هستند، پنج برابر خانواده‌های معمولی در معرض آسیب‌پذیری ناشی از فقر قرار دارند. پژوهش حاضر با تمرکز بر شرایط گروهی از زنان سرپرست خانوار در شهر کرج که به دلایل مختلفی (فوت همسر، زندانی بودن همسر، طلاق و ...) سرپرست خانوار شناخته می‌شوند، به مطالعۀ آسیب‌های گوناگون این زنان، شامل حوزۀ اقتصاد و معیشت، حوزۀ اجتماعی و احساس امنیت و حوزۀ مشکلات فرزندان می‌پردازد و نقش این سه حوزه را در بازتولید چرخۀ فلاکت تحلیل می‌کند. در مقالۀ حاضر، تجربیات زیستۀ زنان سرپرست خانوار مطالعه می‌شود. ابتدا با اتخاذ روش‌شناسی کیفی، با 22 نفر از زنان سرپرست خانوار در شهر کرج مصاحبۀ عمیق انجام گرفت و داده‌های گردآوری‌شده به شیوۀ تحلیل تماتیک تحلیل شدند. میدان پژوهش محدودۀ شهری شهر کرج است. مشارکت‌کنندگان در پژوهش به روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک گلوله‌برفی انتخاب شدند. یافته‌ها نشان داد زنان سرپرست خانوار با مشکلات متعددی مواجه هستند که هرکدام به شکلی به بازتولید شرایط نامطلوب زندگی آن‌ها و پایداری آن کمک می‌کند. مهم‌ترین این مشکلات عبارت‌اند از: محرومیت اقتصادی (تأمین معیشت و نیازهای روزمرۀ خود و فرزندان)، مشکلات اجتماعی (احساس امنیت اجتماعی در مناسبات اجتماعی و تعاملات بین‌فردی)، تفکر و برداشت‌های فرهنگی (نگاه ترحم‌آمیز، طردکننده و تحقیرآمیز) مشکلات مربوط به توانمندی‌ها (مهارت‌های شغلی و مهارت‌های ارتباطی)، مشکلات حوزۀ سلامت و بهداشت (بیماری و مشکلات جسمی و روحی و روانی) و... . مشکل عمدۀ این زنان «فقر قابلیتی» است، یعنی اکثر این زنان قابلیت‌ها و توانمندی‌های لازم نظیر سواد، تحصیلات عالی و سلامت جسمانی برای خروج از ورطۀ فقر را ندارند و این امر دایرۀ انتخاب‌های آن‌ها را برای زندگی به‌شدت محدود می‌کند. فقر قابلیتی همراه با چالش‌های حوزه‌های سه‌گانه به وضعیتی منجر شده که در مقالۀ حاضر با عنوان فلاکت از آن اسم برده شده است. نداشتن بسیاری از فرصت‌ها (فرصت داشتن خانوادۀ خوب، داشتن پدر، تحصیل مناسب و...) برای خانواده‌های زن سرپرست به‌نوعی موجب استمرار و بازتولید چرخۀ فلاکت (آسیب اقتصادی، آسیب تعاملات و فرزندان آسیب‌دیده) می‌شود.
|
بانــک‌اطلاعــات‌علمــی
پژوهشکده زن و خانواده با هدف تبیین دیدگاه نظام‌مند دین پیرامون مسائل زن و خانواده، تعمیق پژوهش‌ها و کارشناسی‌های دینی و پاسخ‌گویی به نیازهای تئوریک و دفاع از مرزهای اعتقادی در این حوزه توسط مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران در سال 1377 تاسیس گردید. 
نشـانیمرکزقـم: بلوار الغدیر کوچه 10 پلاک 5
تلفـن: 58-32603357 (۰۲۵)