عنوان | هموارسازی فضایی نرخ باروری در نواحی روستایی ایران (1395-1390) |
تعداد صفحات | 16 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | پژوهشهای روستایی - دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران شماره 4 |
تاریخ انتشار | زمستان - 1400 |
محدوده صفحات | 749-734 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | برآورد باروری ایران باروری نرخ باروری مناطق روستایی باروری روستاییان روستاهای ایران روند باروری خودهمبستگی فضایی هموارسازی فضایی بیز تجربی فضایی |
چکیده |
باروری یکی از فرایندهای اساسی جمعیت است که تأثیر مهمی در پویایی و تغییر ساختار جمعیت دارد. کاهش باروری پدیده ای جهانی است؛ در دهههای گذشته، کشورهای توسعهیافته و امروزه بسیاری از کشورهای درحالتوسعه آن را تجربه میکنند و در ایران نرخ باروری کلی به کمتر از سطح جانشینی رسیده است. برآورد نرخ باروری در نواحی روستایی عمدتاً متأثر از اندازه جمعیت و اندازه واحد فضایی است. به همین دلیل برآورد نرخ باروری و تهیه نقشه در مناطق جغرافیایی کوچک و کمجمعیت چالشبرانگیز است. این پژوهش با هدف برآورد صحیح و شناسایی الگوهای فضایی باروری نواحی روستایی با استفاده از روشهای هموارسازی فضایی برای سالهای 1395 و 1390 انجام شده است. برای تحلیل دادهها از روشهای هموارساز بیز تجربی و بیز تجربی فضایی استفاده شد. درحالیکه میانگین GFR سالهای 1390 و 1395 به ترتیب 1/51 و 6/71 (فرزند به ازای هر 1000 زن) است، یافتهها نشان میدهد که روشهای هموارسازی فضایی و بهویژه روش بیز تجربی فضایی در برآورد باروری در مناطق کوچک کارایی مناسبی دارد بهطوری که میزان تعدیل نرخ باروری در مناطق پرجمعیت، کمتر و در مناطق کمجمعیت تعدیل قابلتوجهی را ایجاد میکند. نتایج همچنین وقوع باروری بالای روستایی در نواحی مرزی کمتر توسعهیافته (جنوب شرق، شرق و جنوب)و گسترش روند باروری پایین روستایی از شمال به جنوب و سپس روستاهای مرکزی و غربی را نشان میدهد. تداوم باروری پایین در بخش عمدهای از نواحی روستایی، کشور را با چالشهای جدی در حوزه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی روبهرو میکند. |
کد مقاله | 44117 |
تعداد بازدید | 101 |
|