عنوان | نقد و بررسی دیدگاه مشهور فقها امامیه در عدم وجوب استبراء زانیه غیر باردار |
تعداد صفحات | 23 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | مطالعات زن و خانواده شماره 1 پیاپی 24 |
تاریخ انتشار | بهار - 1401 |
محدوده صفحات | 83-61 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | زانیه فقهای امامیه دیدگاه فقها دیدگاه فقهی استبراء استبرای رحم زانیه غیر باردار پاکی رحم برائت رحم عده زانیه استبراء زانیه زانیه بدون شوهر |
چکیده |
استبراء به معنای برائت رحم و پاکی آن است، در اسلام استبراء جهت پاکی رحم از حمل تشریع شده است که استبراء غیر حامل با دیدن حیض است. از آن جهت که زنا از مسائلی است که همواره مورد ابتلا بوده خصوصا در جوامع امروزی، ضروری است که در خصوص استبراء زانیه بحث شود. حال این سؤال مطرح میشود که زانیه بدون شوهر و غیرباردار در صورتی که قصد ازدواج داشته باشد آیا نیاز به استبراء دارد؟ هدف از این تحقیق تبیین حکم استبراء زانیه بدون شوهر و غیر باردار است. فقهای امامیه در وجوب یا عدم وجوب استبراء زانیه غیر باردار اختلاف دارند، دیدگاه عدم وجوب استبراء به مشهور فقها نسبت داده شده است البته برخی از مشهور به استحباب استبراء و برخی دیگر به احتیاط در این مسئله گرایش پیدا کرده اند. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی است نشان میدهد ادله مشهور ناتمام است؛ به دلیل اینکه استناد مشهور به عموم و اطلاق ادله است که با ادلهای که بر وجوب استبراء دلالت میکنند، قید زده میشوند و اعراض مشهور موجب ضعف روایات وجوب استبراء نمیشود زیرا اولا اعراض مشهور قدما چندان روشن نیست. ثانیا این اعراض بخاطر این نیست که آنها دلیلی داشتهاند که به ما نرسیده است، بلکه اعراض آنها اجتهادی است. نتیجه آنکه با وجود روایات وجوب استبراء، قاعده « قاعده لایجوز اجتماع المائین فی رحم واحد» و حفظ میاه و انساب از اختلاط قول به وجوب استبراء ترجیح دارد. تازه های تحقیق استبراء زانیه، یکی از مسائل اختلافی بین فقهای امامیه است. مشهور فقها استبراء زانیه بدون شوهر و غیر باردار را واجب نمیدانند و برخی دیگر قائل به وجوب استبراء هستند. لسان مشهور در نفی وجوب یکی نیست، برخی استبراء را مطلقاً قبول ندارند و اصلاً نامی از آن نبردهاند و ازدواج بعد از زنا را صحیح میدانند، برخی استبراء را مستحب و برخی دیگر ضمن اذعان به عدم وجوب استبراء به احتیاط در این مسئله تمایل پیدا کردهاند. ادلهای که مشهور بر عدم وجوب استبراء به آنها استناد میکنند، ناتمام است زیرا آنها به عمومات ادله استدلال کردهاند که با روایاتی که دلالت بر وجوب استبراء میکنند ـ خصوصاً روایت شیخ طوسی که از نظر سندی معتبر است ـ تخصیص زده میشود. علاوه بر روایات وجوب استبراء به دو دلیل دیگر بر وجوب استبرا استناد میشود، دلیل اول حفظ میاه و انساب و دلیل دوم قاعده «لایجوز اجتماع المائین فی رحم واحد». برخی گفتهاند که چون مشهور از روایات وجوب استبراء اعراض کردهاند این اعراض نشانه ضعیف بودن روایات است، لذا کنار گذاشته میشوند اما با بررسی صورتگرفته اولاً باتوجهبه اختلاف قدما در این مسئله، اعراض مشهور قدما روشن نیست، افزون بر آن اگر اعراض مشهور پذیرفته شود این اعراض بهخاطر دلیل خاصی نبوده بلکه بهخاطر اجتهاد فقها است، لذا اعتبار ندارد. بنابراین باتوجهبه روایات وجوب استبراء، قاعده «لایجوز اجتماع المائین فی رحم واحد» و حفظ میاه و انساب از اختلاط قول به وجوب استبراء ترجیح دارد. |
کد مقاله | 43974 |
تعداد بازدید | 81 |
|