عنوان
|
جایگاه اجتماعی زنان نوازنده در نگارههای ایران و هند مطالعه موردی: عصر صفوی و گورکانی |
تعداد صفحات
|
27 |
نویسنده
|
ابوالقاسم دادور - هانیه رضایت بخش |
مشخصات نشریه
|
جامعهشناسی هنر و ادبیات (مصوب وزارت علوم) شماره 1 |
تاریخ انتشار
|
بهار و تابستان - 1400 |
محدوده صفحات
|
57-31 |
زبان
|
فارسی |
کلید واژه
|
هندوستان ایران موسیقی زنان موسیقی جایگاه اجتماعی جایگاه اجتماعی زنان زن در نقاشی نگارگری نوازندگان زن صفوی نگارههای صفوی زن در نگاره نگاره موسیقی عصر صفوی نگاره زنان نگارههای ایرانی موسیقی ایران گورکانیان مجالس موسیقی گورکانی ساز موسیقی
|
چکیده
|
در سدة دهم هجری، هند و ایران تحت حکومت دو خاندان برجسته صفویان و گورکانیان به قدرتهای بزرگی تبدیل شدند. اوج قدرت صفویان در ایران با شکوه قدرت گورکانیان در هند همزمان، و این همزمانی، به ایجاد ارتباطات میان دو کشور منجر شد. ظهور سبک نقاشی مخصوص هندی که بهسبب مهاجرت نقاشان ایرانی به هند به وجود آمد، در تاریخ هنر هند اسلامی بسیار مهم است. در این برهه تاریخی در هند، مینیاتور سخت مورد توجه بوده و با درخشش خاصی جلوهگر شده است. اولین آثار هندی در این زمینه بهطورکلی برگرفته از آثار ایرانی عصر صفویه بود که علاوهبر تفاسیر ادبی، حاوی محتویات جامعهشناختی و رخدادهای تاریخی این عصر بود. همین امر زمینه تفحص در شاخه های گوناگون این دوره را بر اساس نگارگری به امری ضروری مبدل ساخته است. تصاویر این دوره در دو کشور حاکی از آن است که زنان ایرانی و هندی در این دوره نهتنها بهعنوان رقصنده که در جایگاه نوازنده نیز فعالیت میکردند. با توجه به نگاره های مورد بازبینی، چنین به نظر میرسد که زنان نوازنده جز در مجالس خصوصی ـ که گاه در حضور شخص پادشاه و گاه بهصورت کاملاً زنانه و بدون حضور مردان برگزار میشدند ـ در دیگر اماکن حضور نداشته اند. همچنین به نظر میرسد نوازندگان زن، تنها در حال نوازندگی سازهای خاصی نشان داده شده اند که میتواند نشانگر مهارت بیشتر زنان در آن دسته از سازها نسبت به مردان باشد. با اینحال تفاوتهایی نیز در تصاویر مورد استفاده از زنان نوازنده و همچنین سازهایی که مورد استفاده آنان بوده، در دو کشور وجود دارد. در این پژوهش سعی بر آن است که با نگاهی تطبیقی و تحلیلی بر نگاره های دو مکتب ایران و هند به این مهم دست یافت که آیا بانوان نوازنده در دو کشور جایگاهی برابر داشته اند و تنوع سازهای مورد استفاده آنان به چه صورت بوده است؟ نتایج بهدستآمده از بررسی 20 نگاره از هر مکتب و استفاده از منابع مکتوب بهعنوان شاهد بوده است. این پژوهش با روش تطبیقی و تحلیلی انجام شده و گردآوری اطلاعات آن با روش کتابخانه ای-اسنادی صورت گرفته است.
|