عنوان
|
وضعیت زنان در نظام اجتماعی ساسانیان در عصر پسامزدکی و تأثیر آن در تألیف ارداویراف نامه |
تعداد صفحات
|
23 |
نویسنده
|
محمد بهرامی - شهناز حجتی نجف آبادی |
مشخصات نشریه
|
تاریخ اسلام و ایران (علوم انسانی سابق) - دانشگاه الزهرا (س) - علمی پژوهشی سال 31 شماره 51 پیاپی 141 |
تاریخ انتشار
|
پائیز - 1400 |
محدوده صفحات
|
95-73 |
زبان
|
فارسی |
کلید واژه
|
زن در ایران ایران نظام اجتماعی زن در تاریخ ایران منابع تاریخی وضعیت زنان جامعه ایرانی دوره ساسانی تاریخ ایران حقوق زن در تاریخ زن در دوره ساسانی وضعیت حقوقی زنان برتری مرد بر زن زن در تاریخ نظام اجتماعی ایران حقوق زن در ایران وضعیت حقوقی ارداویراف نامه عصر پسامزدکی مزدک خسرو انوشیروان
|
چکیده
|
مطابق محتوای کتب فقهی و حقوقی تدوینیافته در دورۀ ساسانی و طبق نظر محققان این حوزه، جنسیت یکی از ملاکها و معیارهایی بوده که باعث ایجاد تفاوت میان وضعیت حقوقی افراد جامعه شده، بهطوری که وظایف و حقوق زن در ساختارها و نهادهای اجتماعی مطابق با قوانین حقوقی و جایگاه فرودستی زنان نسبت به مردان را نشان میدهد این برتری مردان نسبت به زنان در محتوای برخی متون این دوره چون متن ارداویرافنامه که متعلق به قرن ششم میلادی و زمان حکومت خسرو انوشیروان (531-579م) بوده است، کاملاً مشهود به نظر میرسد. غالب محتوای این متن پیشگویانه، ناظر بر شرح مجازاتهای دوزخی زنانی است که در عرصۀ روابط خانوادگی و زناشویی قصور کرده یا مرتکب گناه شدهاند. از طرفی مزدک نگاه ویژه و البته ساختارشکنانهای به زنان داشته است. منابع رسمی ساسانی، شعارها و اهداف مزدک دربارۀ زنان را منفی ارزیابی کردهاند، اما بهدنبال رویکرد خاص مزدک به زنان جامعه، ذیل شعار مساواتخواهی برای همگان، آزادیهایی به زنان اعطا شد که پیامد آن، رفتارهای هنجارشکنانهای از سوی مردمان عموماً طبقات پایین جامعه بوده که در نهایت منجربه بروز بینظمی و فساد میشود. در این مقاله تلاش بر این است بر اساس منابع اوستایی و پهلوی و منابع فارسی و عربی در بطن نظام اجتماعی ایران، تولید متن ارداویرافنامه را واکنشی اصلاحی از سوی دینمردان و صاحبان حکومت در برابر بینظمیها و فساد ناشی از نشر تعالیم مزدکی در جامعۀ ایران نشان داده شود و معلوم شود که تولید این متن، اقدام اصلاحی و هدفمند در راستای اصلاحات اجتماعی خسرو انوشیروان جهت اعاده و احیای نظم در جامعه، بعد از قیام مزدک بوده است.
|