عنوان
|
بازکاوی فقهی حقوقی آراء وحدت رویه 708 و 718 در پرتو ادله مشروعیت حق حبس زوجه |
تعداد صفحات
|
18 |
نویسنده
|
معصومه فرحی - عبدالله امیدی فرد - محمدعلی راغبی |
مشخصات نشریه
|
فقه و مبانی حقوق اسلامی (مقالات و بررسیها سابق) - دانشكده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران - علمی پژوهشی سال 53 شماره 2 |
تاریخ انتشار
|
پاییز و زمستان - 1399 |
محدوده صفحات
|
370-353 |
زبان
|
فارسی |
کلید واژه
|
نکاح مهریه تمکین زن مشروعیت تمکین خاص تمکین عام ماده 1085 قانون مدنی حق حبس آراء وحدت رویه تمکین (اطاعت) حق حبس زوجه اعسار زوج تقسیط مهر عدم تمکين سقوط حق حبس عدم دریافت مهر تمکین زوجه ادله مشروعیت دریافت مهر رأی وحدت رویه 708 رأی وحدت رویه 718
|
چکیده
|
بر اساس فقه و قانون مدنی، زوجه میتواند تا دریافت مهریه از تمکین در برابر زوج امتناع ورزد، که اصطلاحا حق حبس نامیده میشود. ادلّه اثبات مشروعیت حق حبس توسط برخی فقها مورد تردید و ردّ قرار گرفته است. با فرض پذیرش آن، باید به قلمرو تمکین توجه کرد. واژه «وظایف» در ماده «۱۰۸۵» ق.م. را ناظر بر تمکین خاص یعنی زناشویی و نه سایر استمتاعات یا اطاعت زوجه از زوج در اموری مثل اقامت در منزل شوهر میدانند. شگفت آنکه رأی وحدت رویه ۷۱۸ محدوده تمکین را به مطلق وظایف گسترش داده است که حاصل آن جواز امتناع زوجه حتی در اموری مثل سکونت در منزل زوج است. این رأی در کنار رأی ۷۰۸ که با وجود عسر زوج، تقسیط را مسقط حق حبس نمیداند، زوج را در تنگنا قرار میدهد، چرا که زوجه میتواند با بالابودن مهریه و طولانیشدن زمان تقسیط، سالهای طولانی تمکین نکند و نفقه دریافت کند. پذیرش دیدگاه اکثر فقها و حقوقدانان که قلمرو اعمال حق حبس زوجه را تمکین خاص میدانند و نیز توجه به آراء فقهای متأخر در زمینه اعسار زوج و سقوط حق حبس در پی تقسیط مهریه، میتواند اثرات منفی اعمال حق حبس را کمتر کند.
|