عنوان | ساختار قدرت در خانواده و بازنمایی آن در قصههای عامیانه فارس |
تعداد صفحات | 31 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه - دانشگاه تربیت مدرس سال 7 پیاپی 26 |
تاریخ انتشار | خرداد و تیر - 1398 |
درجه علمی | علمی - پژوهشی |
محدوده صفحات | 205-175 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | روابط خانوادگی قدرت توزیع قدرت شیوه اعمال قدرت قصههای عامیانه منابع قدرت ساختار قدرت در خانواده خانواده ادبیات شفاهی قصههای عامیانه مردم فارس اعمال قدرت |
چکیده |
از میان انواع مختلف ادبیات شفاهی، قصه و افسانه به دلیل داشتن درون مایۀ غنی قابلیت بررسی خاستگاه و جلوه های مردم شناختی، جامعه شناسی، روانشناسی و ... را دارد. برخی جامعه شناسان بر این باورند که دانسته هایشان دربارۀ نهاد خانواده در گذشتۀ ایران بسیار ناچیز است؛ بنابراین داستان به ویژه داستان های عامیانه می تواند روشنگر بخش هایی از زندگی اجتماعی گذشته باشد که از چشم جامعه شناسان دور مانده است. یکی از موضوعات مورد توجه در مطالعات جامعه شناسی در نهاد خانواده، موضوع قدرت است. شناخت شیوه های توزیع قدرت در خانواده در دوره های گذشته نشان دهندۀ بسیاری از تحولات اجتماعی است. در این مقاله ساختار قدرت، شیوه های اعمال آن و نوع مقاومت در برابر قدرت و همچنین منابع تولید قدرت در روابط خانوادگی در 93 قصۀ عامیانه به روایت فارس به شیوۀ تحلیل محتوا بررسی شده است با این هدف که روشن شود ساختار قدرت در خانواده در قصه های عامیانه چگونه است. نتیجۀ این پژوهش نشان میدهد ساختار قدرت در خانواده سلطه گرایانه و بیشتر از نوع سلطۀ پدر در ارتباط با فرزند است. در روابط زن و مرد علاوه بر تسلط، ارتباط صمیمی و مشروع دیده می شود که زنان بر اساس ایدئولوژی های سنتی، قدرت مرد را حتی در روابط صمیمی می پذیرند. شیوه های اعمال قدرت بیشتر مجبورسازی، اما نوع مقاومت به ویژه مقاومت دختران در برابر سلطه، فعالانه و مقاومت پسران در ارتباط با پدر به دلایلی منفعلانه است. در میان منابع تولید قدرت در خانواده باورهای جنسیتی، منابع اقتصادی اجتماعی، درایت به ویژه درایت فرزند و حیله بیشترین سهم را دارند. |
کد مقاله | 39521 |
تعداد بازدید | 182 |
|