عنوان | بررسی بن مایه گناه رستگاری در قالب روایتهای عشق نامادری به پسرخوانده (بررسی مقایسهای یوسف و زلیخای جامی و روایت تبتی داستان ملکه و راهب) |
تعداد صفحات | 25 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | فصلنامه شعر پژوهی (بوستان ادب سابق) - دانشگاه شیراز - علمی پژوهشی سال 12 شماره 1 پیاپی 43 |
تاریخ انتشار | بهار - 1399 |
درجه علمی | علمی - پژوهشی |
محدوده صفحات | 121-97 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | عشق جامی زلیخا داستانهای عاشقانه فارسی سودابه یوسف سیاوش نامادری منظومه یوسف و زلیخا بن مایه هفت اورنگ جامی پسر شوهر داستان عاشقانه پسرخوانده ادبیات تبتی وایروکانا و شی پونگ زا بن مایه گناه رستگاری زن خطاکار مرد پرهیزگار |
چکیده |
یکی از کهن ترین و گسترده ترین بن مایه های داستان های عاشقانة جهان، عشق نامادری به پسر همسر است. در ادب پارسی افزون بر بهترین نمونۀ ایرانی آن که در داستان سیاوش و سودابۀ شاهنامه گزارش شده است، با تأثیر پذیری از روایت قرآنی داستان سامی یوسف و زلیخا، آثار و منظومه هایی پدید آمد که هنری ترین آن ها محبت نامه سرودۀ عبدالرحمن جامی در اورنگ پنجم از هفت اورنگ است. در آثار ملل دیگر نیز روایت هایی با بن مایه مشترک با این داستان وجود دارد که از آن جمله روایتی از شرق دور و در ادبیات تبتی است که در نوشتار حاضر زیر عنوان داستان راهب وایروکانا و ملکه شی پونگزا، معرفی می شود. سپس در نگاهی کلی نشان داده می شود که رویکرد اصلی این داستان ها بر اصل ترکیب تقابلی گناه- رستگاری قرار دارد و هر دو شخصیت اصلی (زن خطاکار و مرد پرهیزگار) برای عبور از خطا و رسیدن به رستگاری ناگزیر از چهار مرحله: گناه، عقوبت، رهایی از گناه، و رستگاری، عبور می کنند. همچنین در تحلیل گناه در ترکیب تقابلی گناه- رستگاری، با بهره مندی از تحلیل اسطوره ای نشان داده می شود که زن خطاکار در این روایت ها نمادی از آیین ها و اعتقادات کهن و مهجور و مرد پرهیزگار جلوه ای از نظم نوآیین در جوامعی هستند که در سپیده دم تاریخ خود در حال پی افکندن بنیادی نوین هستند و این تقابل کهن و نو به صورت تقابل گناه- رستگاری در این داستان ها نمود می یابد. |
کد مقاله | 38503 |
تعداد بازدید | 246 |
|