عنوان
|
بررسی بازنمایی جنسیتگرایی در ساختواژه زبان فارسی: رویکردی پیکره بنیاد |
تعداد صفحات
|
19 |
نویسنده
|
فاطمه فروغان گرانسایه - امیرسعید مولودی - علیرضا خرمایی |
مشخصات نشریه
|
فصلنامه زبانشناسی اجتماعی - دانشگاه پیام نور با همكاری انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات شماره 4 پیاپی 6 |
تاریخ انتشار
|
بهار - 1398 |
درجه علمی
|
علمی - پژوهشی |
محدوده صفحات
|
29-11 |
زبان
|
فارسی |
کلید واژه
|
جنسیتگرایی زبان فارسی جنسیتگرایی زبانی زبان جنسیتگرا ساختواژه مطالعه پیکره بنیاد واژه نمایی
|
چکیده
|
جنسیت گرایی زبانی از گفتمانهای مطرح در زبانشناسی است. در زبان جنسیت گرا، با استفاده از انتخابهای زبانی، سوگیری و گرایش به یک جنسیت دیده میشود. این مهم در آثار غیرایرانی با ابزارهای پیکره ای به طور گسترده مطالعه شده است اما در زبان فارسی کاری پیکره بنیاد در این زمینه انجام نگرفته است. در اثر حاضر جنسیت گرایی زبانی در ساخت واژۀ زبان فارسی بر اساس نظریۀ بیکر (۲۰۰۶، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۷) به صورت پیکره بنیاد در نسخۀ دو پیکرۀ همشهری بررسی شده است. بدین منظور واژگان حاوی تک واژ مرد و زن به عنوان نمایندگان جنسیت مذکر و مؤنث با ابزارهای پیکره ای فراوانی و واژه نمایی در نرم افزار اَنت کانک بررسی شده اند. داده ها پس از ویرایش، ارزشگذاری معنایی شده و با آزمونهای آماری مورد مطالعه قرار گرفته اند. درنهایت اطلاعات حاصل از پیکره شواهدی از وجود جنسیتگرایی در بخش ساختواژۀ زبان فارسی نوشتاری معاصر را نشان میدهد؛ به نظر میرسد در زبان فارسی تمایل به ساخت واژه از تکواژ مرد نسبت به تکواژ زن بیشتر است و در هنگام ساخت واژگان، خصیصه های مثبت با تکواژ مرد و خصیصه های منفی با تکواژ زن بازنمایی میشود. این اثر با مشخص نمودن تظاهر هر جنسیت در زبان فارسی به نوبۀ خود میتواند گوشه ای از دیدگاه جامعۀ ایرانی را به هر جنسیت نمایان سازد و از این آسیب اجتماعی جلوگیری نماید.
|