عنوان | مخالفپوشی در سینمای ایران: رویکردی پساساختارگرایانه |
تعداد صفحات | 26 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | فصلنامه زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان سابق) شماره 3 |
تاریخ انتشار | پائیز - 1396 |
درجه علمی | علمی - پژوهشی |
محدوده صفحات | 384-359 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | سینمای ایران پسافمینیسم فیلمهای ایرانی مردپوشی فیلم سینمایی پساساختارگرایی مخالفپوشی زنپوشی |
چکیده |
«مخالف پوشی»ـ به معنای پوشیدن لباس مردانه از سوی زنان، یا لباس زنانه از سوی مردانـ از سالهای ابتدایی اختراع سینما وارد روایتهای سینمایی شد و همچنان نیز ادامه دارد. بر اساس آنچه تاکنون در مخالفپوشی مشاهده شده است، این کار با هدف دستیابی به امتیازات جنسیت دیگر و خدمت به پیشبرد درام، طبق خواست فرد مخالفپوش، انجام می پذیرد. در پژوهش حاضر، کارکرد مخالف پوشی در 18 فیلم سینمای ایران، از دهۀ 1330 تا کنون، بر اساس آرای پساساختارگرای فوکو و پسافمنیستی جودیت باتلر، که در کتاب معضل جنسیت آنها را تشریح کرده، بررسی شده است. در چارچوب اندیشۀ فوکو، جنسیت «برساختهای فرهنگی» تلقی میشود که گفتمان حاکم آن را شکل میدهد و با پایانیافتن اعتبار این گفتمان، تعاریف آن نیز میتواند تغییر کند. از سوی دیگر، باتلر (با تأیید نظر فوکو) جنسیت را نه یک ویژگی ذاتی، بلکه ایفای نقشهایی میداند که گفتمان حاکم از هر جنس انتظار دارد. بر اساس یافته های بررسی پیش رو، مردپوشی زنان در فیلمهای ایرانی از سر درماندگی انجام میگیرد و فقط در صورت رسوایی است که راز از چهرۀ زن مردپوش برگرفته میشود. حال آنکه زن پوشی، که اغلب حربه ای سودجویانه است، در اولین فرصت رها میشود و مرد زنپوش با بازگشتن به نقش مردانۀ خود، تقابل مرد/ زن را تحکیم میکند. هشت فیلمی که توجه اصلی این پژوهش بر آنها متمرکز است، آثاری هستند که در آنها قهرمان یا ضدقهرمانِ اثر دست به مخالف پوشی زده است؛ حال آنکه 10 اثرِ دیگر، که در آنها مخالف پوشی نقشی فرعی دارند، موردِ مطالعه قرار گرفتند تا شرایطِ قیاس این دو نگاهِ متفاوت به مخالف پوشی فراهم شود. |
کد مقاله | 29503 |
تعداد بازدید | 203 |
|