عنوان | تحلیل فقه الحدیثی روایات نهی تعلیم کتابت به زنان |
تعداد صفحات | 23 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | دوفصلنامه مطالعات فهم حدیث (مطالعات قرآنی و روایی سابق) - دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) سال 3 شماره 1 پیاپی 5 |
تاریخ انتشار | پاییز و زمستان - 1395 |
درجه علمی | علمی - پژوهشی |
محدوده صفحات | 49-27 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | روایات مربوط به زن زن در روایات فقه الحدیث کتابت بررسی حدیث تحلیل روایی صحت صدور حجیت متن نهی تعلیم کتابت |
چکیده |
زنان به عنوان نیمی از جمعیت انسانی، همواره به نحو مستقیم یا غیر مستقیم، مورد توجه و یا خطاب بسیاری از آیات قرآنی و روایات معصومان (ع) بودهاند، هرچند در اغلب آموزه های دینی دیگر نیز در کنار مردان به طور عام مورد عنایت هستند. در بسیاری از آیات و روایات از زنان به نیکی یاد و توصیه های ارزنده ای در استیفای حقوقشان گردیده، اما در مواردی هرچند اندک به ویژه در پاره ای از روایات، دستورها ویا نهی هایی برایشان صورت گرفته که گاه طبیعی و منطقی و گاهی هم مشکوک و شبهه انگیز مینماید و بوی جعل یا تحریف از آن به مشام نکته بینان میرسد. یکی از این بازداشتن ها، «نهی تعلیم کتابت به زنان» است که با اشکال مختلف؛ تلویحاً و تصریحاً در میان کتب سنی و شیعی دیده میشود. این مقاله، با به کاربستن قواعد حدیث شناسی و واکاوی قرینه های موجود، به تحلیل متنی و محتوایی آن احادیث می پردازد. از طرفی صدور این نهی و امثال این نواهی در فضای خاص اجتماعی و محدود صدر اسلام که افراد و به ویژه زنان، بی بهره از مهارت خواندن و نوشتن بودند و غالباً فرهنگ شفاهی بر مراودات مردم چیره بود و نگارش چندان کاربرد عملی نداشت و چه بسا پرداختن به این امر نه چندان ضروری، آنها را از اموری خطیر که تکالیف اصلی ایشان بود بازمیداشت و مفاسدی را بر زندگی معمولشان بار میساخت، امری معقول و محتمل است و از طرف دیگر این احتمال هم میرود که شاید باورهای سنتی و عرف مردسالار جامعه بدوی و نه احکام و آموزه های دینی منشاء اصلی این آموزه ها بوده است. در هر صورت این روایات، حتی در صورت احتمال صحت صدورشان از معصوم (ع)، دلالتی بر حجیت این نهی در مقاطع بعدی تاریخی و جوامع متکثر آینده نخواهد داشت. |
کد مقاله | 27892 |
تعداد بازدید | 268 |
|