عنوان
|
بررسی نقش کلیشههای جنسیتی کتابهای ادبیات فارسی و زبان فارسی سال اول دبیرستان در انتخاب رشته تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر |
تعداد صفحات
|
24 |
نویسنده
|
گلنار مهران - افسانه نراقیزاده - شیما ملکزاده آقباش |
مشخصات نشریه
|
فصلنامه نوآوریهای آموزشی - سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی - علمی پژوهشی سال 16 شماره 1 پیاپی 61 |
تاریخ انتشار
|
بهار - 1396 |
درجه علمی
|
علمی - پژوهشی |
محدوده صفحات
|
66-43 |
زبان
|
فارسی |
کلید واژه
|
کلیشههای جنسیتی کتابهای درسی تبعیض جنسی رشته تحصیلی تصاوير کتابها دانشآموزان دختر و پسر کتاب ادبیات فارسی کتاب زبان فارسی
|
چکیده
|
در این پژوهش، متون و تصاویر کتاب های ادبیات فارسی و زبان فارسی سال اول دبیرستان در خصوص کلیشه های جنسیتی در کتاب ها و نقش آن ها در انتخاب رشتة تحصیلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل دو بخش بود؛ بخش اول، کتاب های درسی ادبیات فارسی و زبان فارسی سال اول دبیرستان در سال تحصیلی ۱۳۸۹-۹۰ و بخش دوم را کلیه دانش آموزان سال اول دبیرستان شهر تهران تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، ۸ دانش آموز (از هر جنس ۴ نفر) برای بخش مصاحبه انتخاب شدند. روش این پژوهش کیفی است و برای جمع آوری داده ها از راهنمای تحلیل تبعیض جنسی در کتاب های درسی و ادبیات کودکان آندره میشل و مصاحبه با دانش آموزان استفاده شده است. در همین راستا، کتاب ها در سه بخش تحلیل کمی محتوا، تحلیل کیفی محتوا و تحلیل تبعیض جنسی در دستور زبان و در نهایت پرسش های مصاحبه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین درصد اسامی و تصاویر کتاب ها متعلق به مردان است و در میان فعالیت های مختلف نیز عمده ترین سهم زنان در فعالیت های خانگی و کمترین آن در فعالیت های سیاسی-اجتماعی است. ویژگی های شخصیتی و رفتارهای اجتماعی منتسب به زنان و مردان نیز متأثر از پیش داوری هایی است که زن را جنس دوم و مرد را جنس برتر معرفی می کند. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که در کتاب های درسی سال اول دبیرستان کلیشه های جنسیتی به وفور یافت می شود و چهره ارائه شده از زن و مرد در این کتاب ها با واقعیت های اجتماعی سازگار نیستند. دختران در متون درسی یاد می گیرند که پسران تواناتر از آنان در کارهای عملی و فنی هستند؛ به همین دلیل تجدیدنظر در کتاب های درسی پیشنهاد می شود.
|