|
عنوان
|
سقط جنین و حقوق بشر در آئینۀ حقوق بین‌الملل |
|
تعداد صفحات
|
31 |
|
نویسنده
|
امیرحسین مهرگان |
|
مشخصات نشریه
|
فصلنامه باروری و ناباروری - پژوهشگاه فناوری‌های نوین علوم زیستی جهاددانشگاهی، ابن‌سینا - علمی پژوهشی سال 6 شماره 4 پیاپی 24 |
|
تاریخ انتشار
|
پائیز - 1384 |
|
درجه علمی
|
علمی - پژوهشی |
|
زبان
|
فارسی |
|
کلید واژه
|
حقوق بشر سقط جنین حق حیات قانون بين‌الملل انسانیت
|
|
موضوع
|
زن در قوانين ايران / خانواده در قوانين ايران سقط جنين / جنين حقوق کودک / كودک / حقوق فرزندان
|
|
چکیده
|
مطالعه در مورد مسأله سقط جنین از دریچه حقوق بشر و اظهار نظر علمی درباره مشروعیت یا عدم مشروعیت آن، مستلزم توجه به این معناست که حقوق بشر، گرایشی از حقوق بین الملل است که مأخذ آن اراده کشورهاست و اصولاً در معاهدات و عرف بین المللی عینیت می‌یابد. حقوق بین الملل شاخه‌ای از علم حقوق در مفهوم عام به شمار می‌رود که ابزاری در دست بشر مدنی الطبع برای نزدیک ساختن اراده‌ها و تبیین مکافات تخطی از قواعد راجع به نظم عمومی است. امروزه حقوق بشر که معطوف به ارزشهای ذاتی انسان بوده و از حیطه اراده کشورها خارج است و صرفاً باید توسط دولت‌ها تدوین و مرعی گردد و بدین اعتبار قابل اعطاء یا حتی اعراض نیست، در اثر تحولات شتابنده جامعه بین المللی، آنچنان مورد توجه قرار گرفته که حقوق در مفهوم عام را متأثر از خود ساخته است.\r\nمؤلفه‌های اصلی اسناد تدوین کننده حقوق بشری بین المللی، انسان و حقوق متعلق به ذات اوست؛ بدین سان می‌‌توان بر آن بود که انسانیت در مفهوم عام آن مورد نظر حقوق بشر است.\r\nبنیادی‌ترین حق بشری که فقط در سایه آن امکان برخورداری از سایر حقوق میسر می‌شود، حق حیات است که در تمامی اسناد مرتبط مورد توجه قرار گرفته است. با این وصف، حقوق بشری در طول یکدیگر قرار نگرفته و تابع سلسله مراتب نیستند؛ بلکه هر یک لازمه، مکمل و در حقیقت مقتضای ذات دیگری هستند. از این روی تمکین در برابر حق انسان بر حیات، فارغ از توجه به سایر حقوق او از قبیل حق اختیار، به منزله نفی ارزش شأن ذاتی موجودی است که خداوند او را بر هیأت خود آفریده است.\r\nتوجه به مقوله سقط جنین، امری پیچیده و مستلزم لحاظ قرار دادن تعارض برخی حقوق متعلق به ذات بشر است که مشخصاً عبارتند از: حق جنین، که از نظر علم پزشکی و زیست‌شناسی دارای ژنوم انسانی بوده و انسان محسوب می‌شود، حق حیات و حق زن بر اختیار نحوه زندگی و اصولاً انتخاب روش مادری در جریان حیات خویش است.\r\nعلت عدم توجه دقیق غالب اسناد بین‌المللی حقوق بشری به مسأله بسیار مهم سقط جنین، در حقیقت ریشه در همین تعارضات دارد که در یک تحلیل نهایی واحد آثار محدود کننده‌ای بر هر دو حق مذکور هستند. تئوری‌های سیاه و سفید طرفداران و مخالفان سقط جنین که ناشی از نگرش‌های دگماتیک متافیزیکی یا انسان گرایان محض به نفع جنین یا مادر است و نمی‌تواند در حل چنین تعارضی راهگشا باشد؛ زیرا تعارض مورد بحث ناشی از مسائل تئوری نیست؛ بلکه دقیقاً نقطه شروع تقابل واقعیات و حقوق در بعد خاصی از حیات اجتماعی بشر است. بدین ترتیب گرچه تردید در انسان بودن جنین و در نتیجه حق او بر حیات و سیاق حقوق بشر وجود ندارد، با این حال نباید فراموش نمود طبیعت بشر مرکب از عناصر متعارض و تحول یابنده است و از همين روی حقوق بشر را نمی‌توان فارغ از تعارضات و تحولات محیط بر آن که ناشی از طبیعت و نیازهای ناسوتی اوست، مورد بررسی قرار داد.\r\nبنابراین چنانچه برای درک و برآوردن حداقل نیازهای انسانی گامی برداشته نشود، بشر به حکم اضطرار و به عنوان یک چاره برای تأمین همان نیازهای حداقل، فارغ از ملاحظات اخلاقی و ارزشی، ممکن است مبادرت به نقض حقوق سایر انسان‌ها کند.
|
بانــک‌اطلاعــات‌علمــی
پژوهشکده زن و خانواده با هدف تبیین دیدگاه نظام‌مند دین پیرامون مسائل زن و خانواده، تعمیق پژوهش‌ها و کارشناسی‌های دینی و پاسخ‌گویی به نیازهای تئوریک و دفاع از مرزهای اعتقادی در این حوزه توسط مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران در سال 1377 تاسیس گردید. 
نشـانی‌مرکز‌قـم: بلوار الغدیر کوچه 10 پلاک 5
تلفـن: 58-32603357 (۰۲۵)