عنوان | تبیین تلازم وجودشناختی عقل عفت فطرت بر اساس مبانی حکمت سینوی |
تعداد صفحات | 24 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | فرهنگی تربیتی زنان و خانواده سال 20 پیاپی 70 |
تاریخ انتشار | بهار - 1404 |
محدوده صفحات | 62-39 |
کلید واژه | عقل حیاء عفت فطرت عقل نظری عقل عملی ابن سینا حکمت سینوی رفتار عفیفانه |
چکیده |
نفس ناطقه انسانی از بدو موجودیت، دو وجه متلازم و متفاعل بالفعل بنام عقل نظری و عملی دارد که همان شاکلهی فطری مختص انسان میباشد. از اقتضائات این شاکلهی فطری، این است که در بستر تکوین، تدریجاً وجه خودآگاه (عقلانی) آن به فعلیت میرسد. با تحقیق در مبانی حکمت سینوی روشن شده است که از نظر شیخ الرییس، اولاً غایت عقل عملی، تکامل عقل نظری و غایت عقل نظری، تحقق عملی سعادت انسان است؛ یعنی یک تفاعل دوسویه پلکانی اشتدادی. ثانیاً وی عفت را به عنوان رأس فضایل اخلاقی (شعبه ای از عقل عملی) مُلهَم از شریعت میداند که مبدأ آن حیاء است و حیاء را فضیلت قوهی تمییزیه یعنی عقل میداند؛ از مقدمات فوق نتیجه میشود که عفت از لوازم فطری دستگاه عاقله انسانی است که در بستر تکوین و تکامل قوه عاقله، در عین متعلَّق عقل نظری بودن، در وجه عقل عملی تحقق عینی یافته و در لباس حیاء و مصادیق آن در ساحت های مختلف رفتار انسان، به قصد ایصال انسان به سعادت، تجلی پیدا میکند. بنابراین، سه مؤلفهی عقل، فطرت و عفت به مثابه وجوهی از شاکلهی وجودی انسان، متلازم و غیر قابل انفکاک هستند و تحقق وجودی هریک از آنها مشروط است به تجلی و تحقق آندوی دیگر! لذا صحت کنشگری عقل و فطرت مستلزم رفتار عفیفانه است که خود را در مصادیق عملی و عینی با حیاء بودن متجلی میسازد. همچنین به اقتضاء صحت عکس نقیض، عدم عفت و حیاء، بالضروره حاکی است از عدم صحت رأی عقل و فعلیت تام فطرت. |
کد مقاله | 51734 |
تعداد بازدید | 1 |
|