عنوان | مطالعه جایگاه زن در دوره آل جلایر در ایران (مطالعه موردی: نگارههای همای و همایون) |
تعداد صفحات | 16 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | رهپویه حکمت هنر - دانشگاه سوره شماره 2 پیاپی 3 |
تاریخ انتشار | پاییز و زمستان - 1402 |
محدوده صفحات | 76-61 |
کلید واژه | ایران زن در تاریخ ایران جایگاه زنان تاریخ ایران خواجوی کرمانی زن در نگاره نگاره نگاره زنان نگارههای ایرانی دوره آل جلایر دیوان خواجوی کرمانی همای و همایون مثنوی عاشقانه جنید نقاش |
چکیده |
همای و همایون، مثنوی عاشقانهای است در «دیوان خواجوی کرمانی» و یکی از مهمترین آثار خطی دوره آلجلایر به تاریخ 28 جمادیالاول 798 ه.ق به شمار میرود، که شامل داستان عشق همای (شاهزاده ایرانی) و همایون (دختر خاقان چین) و دو دیوان کمالنامه و روضةالانوار است. این دیوان به خط «میرعلی تبریزی» (مبتکر خط نستعلیق) نگاشته و توسط «جنید نقاش» (سلطانی) بهعنوان نخستین نگارگر رقمدار ایرانی، تصویر شده است. با این توصیف، نوشتار حاضر، تلاشی است جهت پیبردن به جایگاه زن در دوره آلجلایر در جامعه ایران، بر مبنای تحلیل نگارههای داستان «همای و همایون» در دیوان خواجوی کرمانی. بر این اساس، مسئله اصلی پژوهش حاضر آن است که جایگاه زن در دوره آلجلایر بر مبنای نگارههای همای و همایون چگونه ترسیم میشود؟ این پژوهش، با اتخاذ روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی تاریخی به واکاوی جایگاه زن بر اساس نگارههای همای و همایون پرداخته است؛ که در این راستا، ده نگاره با عنوان همای و همایون که در کتب نگارگری موجودند، از حیث رویدادها و عناصر اصلی تصاویر، ازجمله فرم، اندازه، شیوه برخورد، تعامل و قرارگیری فیزیکی شخصیتهای همای و همایون مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایجی که از مجموع تحلیل نگارههای همای و همایون برمیآید بر آن اذعان دارد که خلق نگارههای «همای و همایون» با مختصات هنری خاص خود جهت ترسیم جایگاه انسانی و متفاوت از دورههای پیشین از زن، بر اساس ذهنیت و تخیل محض نقاش خلق نشده است و بازتابی از شرایط فرهنگی، اجتماعی زمانه بوده و روح حاکم بر خود را عیان میسازد و برخلاف نگارههای موجود، جایگاه زن به عنوان ابژهای جنسی و دارای نقشی مفعولی ترسیم نشده است. |
کد مقاله | 50070 |
تعداد بازدید | 15 |
|