عنوان | تحلیل محتوای کیفی اغراض زنان واقف در ایران (مورد مطالعه شهر اصفهان در دوره صفوی) |
تعداد صفحات | 26 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | گنجینه اسناد - سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران - علمی پژوهشی سال 33 شماره 3 پیاپی 131 |
تاریخ انتشار | پائیز - 1402 |
محدوده صفحات | 53-28 |
کلید واژه | ایران نقش زنان در وقف زنان واقف زنان صفوی زنان اصفهان وقف اصفهان تحلیل محتوای کیفی موقوفات زنان صفوی وقفنامه انگیزه وقف نیات |
چکیده |
دورۀ حکومت صفوی ازنظر ایجاد موقوفات، در میان ادوار تاریخی ایران برجستهتر است. تشکیل این حکومت بر پایۀ مذهب تشیع باعث شد که سنت حسنۀ وقف رشد چشمگیری پیدا کند. وقفِ بخش زیادی از اموال و املاک خاصه توسط شاهعباس اول، انگیزۀ وقف بین درباریان و زنان آن عصر را تقویت کرد. زنان باوجود محدودیتها و مشکلات اجتماعی، بهعنوان کنشگرانی فعال در امور خیریه و وقف نقش بارزی داشتند. هدف: این مقاله به تحلیل محتوای کیفی اغراض واقفان زن در شهر اصفهان در عصر صفوی پرداخته است. روش/ رویکرد پژوهش: در فرایند تجزیهوتحلیل دادهها 8 تم «شرعیسازی سیاست»، «ماندگاری در اموال»، «آیندهنگری از تجزیۀ اموال»، «ساماندهی حفاظت ملکی»، «نمایش شیعیگری»، «عقبیاندیشی»، «کنش فرادستی در رفع نیازهای دیگری»، «واگشتی به ساختار اجتماع» بازنمایی شد. یافتهها و نتیجهگیری: نتایج نشان داد که غرض اصلی از وقف، ماهیت اقتصادی دارد؛ درواقع توجه به حیات اخروی و حتی توجه به نیازهای جامعه نسبت به تلاش زنان واقف برای حفظ اموال از گزند تصرف و تجزیۀ اموال پساز خود، سهمی ناچیز است؛ ازاینرو بخش غالب محتوای وقفنامهها حاکی از برنامهریزی و ساماندهی برای حفاظت از اموال و داراییهای وقفی در نسل و نزدیکان خود است. همچنین زنان واقف این عصر، هرچند نقش فرودستی خود را با مشارکت در فعالیتهای عامالمنفعه و خیر به کنشی فرادستانه تثبیت کردند، ولی برای زنان پساز خود، سهمی از کنشگری و حضور اجتماعی قائل نشدند و حق تولیت موقوفات را با اولویت فرزند پسر در نسل خود حفظ کردند. |
کد مقاله | 49144 |
تعداد بازدید | 59 |
|