عنوان
|
تحلیل کاربرد ادبی و معناشناسی شناختی واژه حرث در آیه نسائکم حرث لکم در مواجهه با شبهه شیء انگاری زنان |
تعداد صفحات
|
25 |
نویسنده
|
سیده جمیله هاشم نیا - جواد ایروانی - احد فرامرز قراملکی - حسن خرقانی |
مشخصات نشریه
|
مطالعات قرآن و فرهنگ اسلامی - انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال 7 شماره 3 |
تاریخ انتشار
|
پائیز - 1402 |
محدوده صفحات
|
165-141 |
کلید واژه
|
قرآن شبهات مربوط به زن آیات قرآن شبهات تشبیه شبهات قرآنی حرث سوره بقره شی انگاری کشتزار ابزارانگاری زن ابزارانگاری آیه 223 سوره بقره آیه حرث معناشناسی شناختی
|
چکیده
|
اطلاق «حرث» بر زنان در آیۀ 223 سوره بقره، مسئله شئانگاری زن و ابزارانگاری او برای منافع مرد را بهمیان آورده است؛ چراکه براساس ظاهر عبارت قرآنی«نِساؤُکُمْ حَرْثٌ لَکُم»، به مردان خطاب میشود، «زنان کشتزار شما هستند». این برداشت که زن از منظر اسلام بهنوعی طفیل مرد محسوب میشود باشواهد فراوان در قرآن و روایات که قائل به شأن و منزلت رفیع زن بوده و تنها ملاک برتری انسانی میان زن و مرد را تقوای ایشان دانسته، ناسازگار است. این پژوهش با بکارگیری روش کتابخانهای، توصیف و تحلیل دادهها، ضمن بیان دیدگاه لغویان و مفسران بهویژه علمای بلاغت و مفسران ادبی با هدف تبیین واژة حرث در مورد زنان، به بررسی معناشناسی شناختی آن در قرآن پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که ایجاد شبهة مذکور، ناشی از عدم شناخت کافی نسبت به نکات بلاغی به ویژه تشبیه بلیغ در قرآن است که نهتنها با استفاده از دیدگاههای ادبی قدمایی قابل دفاع است بلکه ازمنظر دانش نوین معناشناسی شناختی نیز بهوجهی مطلوب تأیید و تحسین میشود؛ چراکه از این تشبیه مفاهیم برجسته و فاخری همچون جایگاه و نقش حیاتی زن در بقاء و رشد نسل بشر و ضرورت توجه ویژۀ مرد به وی، بهشکلی مستدل و روشمند تحصیل میشود.
|