عنوان | خطاب و فراخوانی جنسیتی سوژهها در داستانهای صادق هدایت |
تعداد صفحات | 22 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | نقد و نظریه ادبی - (ادب پژوهي سابق) - دانشگاه گیلان سال 5 شماره 2 پیاپی 10 |
تاریخ انتشار | پاییز و زمستان - 1399 |
محدوده صفحات | 298-277 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | جنسیت زن در ادبیات داستانی زن در ادبیات ادبیات داستانی ادبیات فارسی داستانهای صادق هدایت زن در ادبیات ایران ادبیات معاصر سوژه زن در داستانهای فارسی برساختن سوژه زن در ادب پارسی صادق هدایت وجهه فراخوانی سوژه زنان خطاب سوژه داستانی |
چکیده |
بنا به رخدادهای اجتماعی- فرهنگی ایران پس از مشروطیت، شکل های فراخوانی سوژه های انسانی و وجوه برساخت هویتی آنان تغییر کرده؛ این امر بر برساخت سوژه های داستانی اثر گذاشت. یکی از این موارد شکل متمایز فراخوانی جنسیتی سوژه های زن است که در همان داستان های آغازین ادبیات معاصر فارسی بویژه در داستانهای صادق هدایت دیده می شود. در این نوشتار با نگاهی برساخت گرایانه، خطاب و فراخوانی جنسیتی سوژه ها در داستان های صادق هدایت طبقه بندی و تفسیر شدهاست. برای تبیین سطح کلان بحث، به نظریه آلتوسر و برای تحلیل دلالت های متنی به آرای گافمن، براون و لوینسون استناد شدهاست. نتیجه نشان می دهد که برساخت موقعیت/ وضعیت هر یک از سوژه های داستانی حاصل سه سطح فراخوانی تنانه، کنش محور و متعلقات محور است که بر زبان راویان یا سوژه های داستانی جاری شده و همین خطاب ها سبب وجهه مثبت یا منفی سوژه ها شده است. البته در خطاب و فراخوانی تنانه، اگرچه توصیف بدن ها به شکل ابژکتیو و عینی صورت گرفتهاست، به هنگام ارزیابی و قضاوت در باب همان بدن ها، معیار وجهه بخشی، ذهنی- ذوقی و مبتنی بر معیارهای زیبایی شناختی کلاسیک است. برعکس سطح مذکور، بنا به غلبه نگاه رئالیستی بر متن ها، در فراخوانی های کنش و متعلقات محور، مناسبات طبقاتی و شکل های سلیقه و مصرف سوژه های موضوع فراخوانی، ملاک انواع وجهه بخشی است. بر همین اساس اگرچه کلیت برساخت جنسیتی سوژه های زن داستان های هدایت همسو با فردیت گرایی جهان معاصر بر مناسبات شخصی و تاریخی سوژه ها استوار است، ملاک های وجهه بخشی در آن، به صورت مرزی و توأمان بر مبنای انواعی از معیارهای معرفتی- زیبایی شناختی کلاسیک و معاصر سامان یافته است. |
کد مقاله | 41672 |
تعداد بازدید | 149 |
|