عنوان | مؤلفههای عشق از دیدگاه طریقت چشتیه در آثار امیران دهلوی |
تعداد صفحات | 21 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | ادب فارسی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران - علمی پژوهشی سال 10 شماره 2 پیاپی 26 |
تاریخ انتشار | پاییز و زمستان - 1399 |
محدوده صفحات | 79-59 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | عقل عشق حقیقی عشق مجازی هندوستان عشق مؤلفههای عشق اندوه امیرخسرو دهلوی چشتیه امیران دهلوی امیرحسن دهلوی |
چکیده |
«چشتیّه» طریقتی تأثیرگذار در سرزمین هندوستان است. این طریقت با برجسته ساختن سویۀ عملی عرفان، جایگاه خود را به عنوان یک نظام عرفانی مقتدر تثبیت کرده است. مبانی هستیشناسانۀ این طریقت عرفانی را پیران پرآوازهای همچون معینالدّین چشتی نظریّهپردازی کردهاند. امیرخسرو و امیرحسن دهلوی، دو شاعر مطرح هندوستان، متأثّر از آموزههای این طریقت به آفرینش آثار خویش پرداختهاند. در این میان، یکی از مفاهیم بنیادین طریقت که به عنوان موهبتی ازلی و اساس هستی ارزیابی و معرّفی میشود، عشق است. بر باور ایشان عشق در تمام ذرّات عالم امکان، ساری و جاری است. نوشتار پیش رو با تحلیل منابع این طریقت عرفانی، درصدد پاسخگویی به این مسئله است که اساساً مفهوم عشق در نظام هستیشناسانۀ چشتیّه از چه جایگاهی برخوردار است؟ آیا عقل همیشه در تقابل با عشق است؟ دیدگاه چشتیّه در زمینۀ عشق مجازی چیست؟ نتایج حاصل از دریافت و تشریح برخی از متون منتسب به این گفتمان عرفانی که تاکنون در ایران به چاپ نرسیده است، با رویکرد تحلیل محتوایی، ناظر بر این حقیقت است که اندوه، لازمۀ طیّ طریق عشق است و عقل هدایت، موهبتی الهی است. بر اساس تحلیل منابع یافتشده، در گفتمان چشتیّه عشق مجازی، الزاماً منتج به عشق حقیقی نمیشود؛ مگر آنکه درون سالک از آلایشها پالایش یافته باشد. |
کد مقاله | 41166 |
تعداد بازدید | 145 |
|