عنوان | ساخت فرهنگی اجتماعی نهاد ازدواج در دوره قاجار (تحلیلی از فرآیند و الگوی ازدواج) |
تعداد صفحات | 20 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال 9 شماره 1 پیاپی 17 |
تاریخ انتشار | بهار و تابستان - 1399 |
محدوده صفحات | 22-3 |
کلید واژه | ازدواج همسرگزینی الگوهای ازدواج نظام خویشاوندی قاجار خانواده ساخت اجتماعی فرایند ازدواج نهاد ازدواج ساخت فرهنگی |
چکیده |
جامعه عصر قاجار نزدیکترین دوره تاریخی به دوره معاصر برای فهم پیرنگها و فرمهای اجتماعی کهن جامعه ایران است. خانواده به جهت دیرپایی تاریخی و نقش محوریاش در ساختن جامعه، مناسبترین گزینه برای شناخت فرمهای اجتماعی دوره سنت است. ازدواج یا همسرگزینی، نخستین و مهمترین چارچوب سازنده خانواده است. اینکه چه انواعی از همسرگزینی در دوره قاجار وجود داشته و هر کدام چه کارکردی را دارا بودهاند؟ و معانی فرهنگی هر یک از این انواع و آئینهای زناشویی دوره قاجار چه بوده است؟ را از طریق روش مطالعه اسنادی و تحلیل تاریخی مورد بحث قرار داده ایم. دستاورد کلی بحث نشان می دهد که همسرگزینی مبتنی بر نظام خویشاوندسالاری بوده است و فردیت نقش کمرنگی در آن ایفا میکرده است. شکل غالب همسرگزینی را تکهمسری، چندهمسری، ازدواج دائم و موقت با محوریت مرد تشکیل می داد و هر یک از انواع یاد شده، به تولید و بازتولید «خانواده گسترده» میانجامید. همسانگزینی طبقاتی-فرهنگی بر گونههای مختلف ازدواج غلبه داشته است. دین و شریعت بستر حقوقی و ضامن بقای خانواده گسترده بوده است. آئینها و مناسک مراسم ازدواج، بازتاب چیرگی فرهنگ جمعگرایانه بر فرهنگ فردگرایانه بوده و ساخت اجتماعی ازدواج در عصر قاجار، صورتی«زیستی-طبیعی» داشته است. |
کد مقاله | 40511 |
تعداد بازدید | 150 |
|