عنوان | جریان شناسی تاریخی حکم خمس سادات مادری در فقه امامیه |
تعداد صفحات | 22 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | مطالعات تاريخي جهان اسلام - جامعه المصطفي العالميه ( مجتمع آموزش عالي امام خميني ره) سال 8 پیاپی 15 |
تاریخ انتشار | بهار و تابستان - 1399 |
محدوده صفحات | 188-167 |
کلید واژه | فقه قرآن سیادت سادات آیات قرآن حکم فقهی فقهای امامیه فقه امامیه دیدگاه فقها دیدگاه فقهی روایات اهل بیت (ع) خمس سادات مادری |
چکیده |
در عصر جاهلیت، اشخاص به پدرانشان منتسب میشدند و زنان، تنها ظرف پرورش فرزند، محسوب میشدند و هیچ نقشی در نسب فرزند خود نداشتند. خداوند متعال با نزول سوره کوثر، تصور جاهلی در مورد زنان را ابطال نمود و با انتساب حضرت عیسی; به حضرت ابراهیم; از جانب مادر، مقام زنان را همچون مردان، متعالی داشت. در این میان تصور میشود صدور برخی احکام در فقه امامیه، مانند حکم فقهی «عدم جواز اعطای خمس به کسانی که مادرشان سیده هستند» شائبه تحقیر شأن زنان را در پی داشته است. روش این پژوهش، تاریخی تحلیلی و جمعآوری اطلاعات، کتابخانهای است. نویسنده با واکاوی شاخصههای سیادت در متون تاریخی و فقه امامیه، برخی وجوه تعامل و تناقض این حکم فقهی را با قرآن و سنت، مورد بحث و بررسی قرار داده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد آنچه که مبنای صدور حکم خمس سادات مادری قرار گرفته است با آیات قرآن و سیره اهل بیت (ع) و موازین علمی امروزی سازگاری و توافق ندارد؛ مشهور فقهای امامیه در تخصیص خمس، مبتنی بر امری عرفی و قراردادی (بنونا بنو أبنائنا و بناتنا بنوهن أبناء الرجال الاباعد)، انتساب پدری به هاشم را معیار سیادت دانستهاند. |
کد مقاله | 40344 |
تعداد بازدید | 192 |
|