|
عنوان
|
بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون کشف حجاب در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت‌های فردی و نهادی |
|
تعداد صفحات
|
20 |
|
نویسنده
|
قاسم زائری - فاطمه یوسفی‌نژاد |
|
مشخصات نشریه
|
فصلنامه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان سابق) - مركز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران - علمی پژوهشی شماره 2 |
|
تاریخ انتشار
|
تابستان - 1398 |
|
درجه علمی
|
علمی - پژوهشی |
|
محدوده صفحات
|
192-173 |
|
زبان
|
فارسی |
|
کلید واژه
|
حجاب بی حجابی کشف حجاب قانون منع حجاب فوکو جنگ جهانی دوم ممنوعیت حجاب مقاومت کشف حجاب و واکنش روحانیان قانون کشف حجاب اسناد کشف حجاب کشف حجاب زنان مقاومت زنان قانون ممنوعیت حجاب قانون حجاب رویکرد فوکویی عاملیت زنانه مقاومت فردی مقاومت نهادی
|
|
چکیده
|
سیاست «کشف حجاب» اجباری از دی 1314 به‌منزلة سیاست رسمی حکومت پهلوی اول به اجرا درآمد و بر اساس آن، با اعمال قدرت شهربانی، زنان به بی حجابی ملزم شدند. در شهریور 1322، در دورة پهلوی دوم، دولت به حذف قید «اجباری» در این سیاست حکم داد. این مقاله به بررسی مقاومت عاملان اجتماعی، به‌ویژه عاملیت زنانه، در مقابل اجرای این قانون اختصاص دارد و نشان خواهد داد که در سه مقطع اصلی، از 1306ـ1314، 1314ـ1320 و 1320ـ1322، سه صورت متفاوت مقاومت در برابر بی حجابی شکل گرفته است. آغاز جنگ جهانی دوم در 1318 و حادثة اشغال ایران از سوی متفقین در 1320 مهم‌ترین تحولات ساختاری‌اند که زمینه را برای کنش‌گری عاملان اجتماعی فراهم آورده است. نیاز پهلوی دوم به حمایت یا دستکم عدم مخالفت علما و روحانیت با سلطنتش، تغییر مهم دیگری است که به احیای نهادی روحانیت به‌عنوان یک نیروی مهم در موضوع حجاب کمک میکند. مقاله نشان خواهد داد که روند یکنواخت و برنامه ریزی شده ای در مواجهة زنان با «کشف حجاب» وجود ندارد و در برآیند تأثیرات نیروهای پراکندة تاریخی و اجتماعی است که زمینه برای «بازگشت به حجاب» در 1322 فراهم می شود. زنان مجموعه ای از راهبردها نظیر مقاومت مثبت و نوآوری در طراحی لباس، مقاومت منفی و درگیری فیزیکی با مأموران شهربانی، مهاجرت، خانه نشینی و پذیرش محرومیت اجتماعی و نیز شکواییه نویسی به مراجع قانونی و نظایر آن را در مقابله با سیاست بی حجابی در پیش گرفتند. در جریان همین مقاومت و بازگشت، احکام گفتار بعدی حجاب، مثل «حجاب به‌مثابة آزادی» یا مسئولیت دولت به ترویج حجاب، و نظایر آن شکل میگیرد. در این مقاله، از شیوة فوکویی تحلیل روندهای تاریخی استفاده شده و از اسناد دست اول و گزارشهای رسمی شهربانی و وزارت کشور و تاریخ شفاهی در مقاطع زمانی پیش‌گفته بهره برده شده است.
|
بانــک‌اطلاعــات‌علمــی
پژوهشکده زن و خانواده با هدف تبیین دیدگاه نظام‌مند دین پیرامون مسائل زن و خانواده، تعمیق پژوهش‌ها و کارشناسی‌های دینی و پاسخ‌گویی به نیازهای تئوریک و دفاع از مرزهای اعتقادی در این حوزه توسط مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران در سال 1377 تاسیس گردید. 
نشـانیمرکزقـم: بلوار الغدیر کوچه 10 پلاک 5
تلفـن: 58-32603357 (۰۲۵)