- صفحه‌نخست
- بانک اطلاعات علمی
- کتابخانه
-
ارتباط با ما
شماره‌های تماس
مرکز قم
تلفـن: ۱۳-۳۲۹۰۷۶۱۰ (۰۲۵)
فکس: ۱۳-۳۲۹۰۷۶۱۰ (۰۲۵)
سامانه‌پیامکی: ۳۰۰۰۱۲۳۰۰۱۱۰۲۰
خیابان جمهوری، میدان سپاه، بطرف ریل، پلاک ۵۰
مرکز تهران
تلفـن: ۸۸۹۸۳۹۴۴ (۰۲۱)
فکس: ۸۸۹۸۳۹۴۴ (۰۲۱)
بلوارکشاورز،خیابان نادری،ک حجت‌دوست،پ ۵۶
بانــک‌اطلاعــات‌علمــی
| عنوان | بررسی تطبیقی نکاح سرپرست با فرزندخوانده در حقوق اسلام، ایران و فرانسه |
| تعداد صفحات | 32 |
| نویسنده |
|
| مشخصات نشریه | فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب - دانشگاه قم سال 6 شماره 1 پیاپی 19 |
| تاریخ انتشار | بهار - 1398 |
| درجه علمی | علمی - پژوهشی |
| محدوده صفحات | 118-87 |
| زبان | فارسی |
| کلید واژه | نکاح فرانسه ایران سرپرستی نسب فرزندخوانده فرزندخواندگی در قانون کشورها محرمیت نظام حقوقی ایران حقوق اسلام نسب ناشی از فرزندخواندگی(legitimation adoptive) قانون حاکم بر فرزندخواندگی بررسی تطبیقی فرزندخواندگی در ایران فرزندخواندگی سرپرست حقوق فرانسه ازدواج با فرزندخوانده |
| چکیده |
یکی از مسائل مهم نهاد سرپرستی، نکاح سرپرست با شخص تحت سرپرستی می باشد. اگرچه این موضوع در قانون جدید حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بد‌سرپرست مصوب 1392 پیش‌بینی شده، لکن به علت سکوت آیین نامه اجرایی آن و عدم تصویب آیین‌نامه‌های اجرایی خاص در این مورد و نیز پیامدهای اخلاقی و اجتماعی ناشی از مطلق دانستن این امکان، در رویه عملی محاکم قضایی اختلاف آراء وجود دارد. در حقوق فرانسه، فرزندخواندگی به دو نوع کامل و ساده تقسیم بندی شده و بر هر قسم مقررات خاصی حکم فرماست؛ فرزندخوانده کامل از حیث مانعیت نکاح تفاوتی با فرزند حقیقی ندارد و فرزندخوانده ساده اگرچه از ازدواج با سرپرست خود ممنوع است، ولی در مواردی اجازه ازدواج با بعضی از اعضای خانواده سرپرست را دارد. در این مقاله امکان نکاح فرزندخوانده با سرپرست در حقوق ایران و فرانسه مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت به این نتیجه رهنمون می گردد که در حقوق فرانسه نکاح فرزند خوانده با سرپرست ممنوع است. در حالی که در حقوق ایران با توجه به احکام فقهی، مواد (1045) تا (1049) ق.م. و حصری بودن موانع نکاح، این ازدواج ممنوع نیست هرچند تبصره ماده (26) قانون صدرالاشاره آن را منوط به اذن دادگاه صالح و رعایت مصلحت فرزند خوانده کرده است. در این زمینه به منظور پیشگیری از تبعات سوء چنین ازدواجی میتوان از مکانیسم حکم حکومتی و یا احکام ثانویه برای منع مطلق آن بهره گرفت. تازه های تحقیق 1- در حقوق ایران نهاد خاصی به عنوان سرپرستی با آثار مشخص و معین مورد پذیرش قانونگذار قرار گرفته است، اما فرزند خواندگی و سرپرستی به معنایی که ایجاد نسب کند و بتوان احکام فرزند واقعی را بر آن مترتب نمود، برخلاف نظام حقوقی فرانسه، در حقوق ایران وجود ندارد و به واسطه فرزند خواندگی هیچگونه محرمیت و نسبی ایجاد نخواهد شد. 2- حقوق و تکالیف مذکور در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بد سرپرست مصوب 1392 به ویژه ماده (17) آن تنها آثاری است که برای نهاد سرپرستی تعیین گردیده است. بنابراین سایر آثار نسب و حقوق و تکالیف دیگر در رابطه بین ابوین و اولاد وجود ندارد. 3- علی‌رغم سکوت قانون پیشین حمایت از کودکان بدون سرپرست 1353 در خصوص نکاح با فرزندخوانده، با توجه به آیات و روایات و با عنایت به پیشینه این موضوع در فقه از طریق رجوع به منابع معتبر اسلامی و فتاوای معتبر و و نظر به حصری بودن موانع نکاح و با توجه به اصل عدم مانع و عدم وجود قرابت و نسب در بین اشخاص و با التفات به تبصره ماده (26) قانون جدید حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بد‌سرپرست مصوب 1392، ازدواج شخص تحت سرپرستی با سرپرستان یا سرپرست منحصر ایشان، با رعایت شرایط مقرر قانونی و شرعی، منع قانونی ندارد. در تایید این نظر می توان به ماده (17) قانون جدید حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بد سرپرست مصوب 1392 نیز اشاره نمود زیرا قانونگذار در مقام بیان وظایف و تکالیف کودک تحت سرپرستی و سرپرستان وی، تنها نگهداری و تربیت و نفقه و احترام را نظیر حقوق و تکالیف اولاد و پدر و مادر واقعی دانسته است. مضافاً اینکه، صدور حکم سرپرستی صرفا ناظر به شخص تحت سرپرستی و سرپرستان او می‌باشد و ازدواج کودک تحت سرپرستی با اعضای حقیقی خانواده و خویشاوندان سرپرستان او از قبیل عمو، عمه، دائی به نظر امکان پذیر و مجاز می باشد. اگر چه ذکر این موضوع نیز لازم به نظر میرسد که ممنوع نبودن ازدواج بین سرپرستان و خویشان نزدیک آنان با طفل تحت سرپرستی ، در واقع با هدف قانونگذار از تأسیس این نهاد حقوقی متعارض است؛ لذا مجوز ازدواج فرزندخوانده با سرپرست مطلق نبوده و با عنایت به تبصره ماده (26) قانون مذکور منوط به اجازه دادگاه و با رعایت مصلحت فرزندخوانده است. بنابراین اگر چه قانونگذار در تبصره ماده (26) قانون جدید به موضوع ازدواج سرپرستان یا سرپرست منحصر با شخص تحت سرپرستی اشاره نموده است، با این حال انتظار می‌رود با کمک رویه قضایی و تفسیر قانون و تصویب آیین‌نامه‌های اجرایی مرتبط با آن، ابهامات موجود در این خصوص برطرف شود؛ چرا که انتظام بخشیدن به روابط افراد، امنیت اجتماع را تضمین خواهد کرد. سر انجام پیشنهاد این است که به منظور پیشگیری از تبعات سوء ازدواج با فرزند خوانده، قانونگذار از مکانیسم حکم حکومتی و احکام ثانویه بهره گرفته و به منع مطلق آن حکم دهد. 4- در نظام حقوقی فرانسه بر خلاف نظام حقوقی ایران، فرزند خواندگی به دو نوع فرزندخواندگی کامل و ساده تقسیم می شود. فرزندخواندگی کامل موجب جدایی کامل کودک از خانواده اصلی می شود و تمام حقوق و تکالیف فرزند واقعی و مشروع را برای فرزندخوانده به بار می آورد. لذا ازدواج او با سرپرست و بستگان نسبی و سببی وی مانند فرزند واقعی ممنوع است. ولی در فرزندخواندگی ساده رابطه فرزندخواده با خانواده اصلی محفوظ می ماند و فقط از بعضی از مزایای خانواده جدید بهره مند می شود. با این حال ازدواج وی نیز با سرپرست ممنوع بوده و این ممنوعیت در خصوص ازدواج با برخی از افراد خانواده و وابستگان آن نیز جاری است مگر در موارد خاصی (بند 3و 4 ماده 366ق.م.ف) که رئیس جمهور اعطاء معافیت نماید. |
| کد مقاله | 33756 |
| تعداد بازدید | 143 |
|
|
پژوهشکده زن و خانواده با هدف تبیین دیدگاه نظام‌مند دین پیرامون مسائل زن و خانواده، تعمیق پژوهش‌ها و کارشناسی‌های دینی و پاسخ‌گویی به نیازهای تئوریک و دفاع از مرزهای اعتقادی در این حوزه توسط مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران در سال 1377 تاسیس گردید. 
نشـانی‌مرکز‌قـم: بلوار الغدیر کوچه 10 پلاک 5
تلفـن: 58-32603357 (۰۲۵)