عنوان | آموزههای تربیتی نظام خانواده در گفتمان قرآنی با رویکرد سبکشناسی لایهای |
تعداد صفحات | 20 |
نویسنده |
|
مشخصات نشریه | دوفصلنامه الهیات قرآنی - موسسه پیامبر اعظم - ساري - مصوب حوزی سال 5 پیاپی 8 |
تاریخ انتشار | بهار و تابستان - 1396 |
محدوده صفحات | 92-73 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | نظام خانواده آموزههای تربیتی سبکشناسی لایهای گفتمان قرآنی |
چکیده |
قرآن کریم به عنوان معجزه علمی جاودان برای هدایت بشر، برای خانواده اهمیت فراوانی قائل است و آن را سنگ بنای مهم حیات اجتماعی و کانون اخلاقی جامعه میشناسد. از اینرو، برای ضابطه مند شدن این نظام و نهایتا نظم یافتن جوامع بشری، توصیه ها، دستورالعملها و قوانین ویژه ای را در مجرای زبان مفهوم سازی می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی کاربرد رویکرد سبک شناسی لایه ای در کشف آموزه های تربیتی نظام خانواده در آیات نورانی قرآن مجید انجام شده است. سوال اساسی پژوهش این است که قرآن کریم در تبیین اندیشه های تربیتی خانواده از کدامیک از تمهیدات و اختیارات زبانی سود جسته است؟ بررسی ها نشان داد که متن بی بدیل قرآن، ترکیب و ساختار زبانی و آرایه های ادبی محض نیست بلکه در این کلام آسمانی، علاوه بر عالیترین مفاهیم حقیقی اخلاقی، ژرفترین آموزه های تربیتی نظام خانواده در لایه های مختلف زبانی به کمک اختیارات زبانی مانند واج آرایی، جایگزینی واژگانی، ذکر و حذف، تقدیم و تاخیر، استعاره و غیره مفهوم سازی شده است. گفتنی است این پژوهش، به لحاظ راهبردی توصیفی-تحلیلی به شمار میرود و به لحاظ راهکاری و روش جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای محسوب میشود. خلاصه ماشینی: "سوال اساسی پژوهش این است که قرآن کریم در تبیین اندیشههای تربیتی خانواده از کدامیک از تمهیدات و اختیارات زبانی سود جسته است؟ بررسیها نشان داد که متن بیبدیل قرآن، ترکیب و ساختار زبانی و آرایههای ادبی محض نیست بلکه در این کلام آسمانی، علاوه بر عالیترین مفاهیم حقیقی اخلاقی، ژرفترین آموزههای تربیتی نظام خانواده در لایههای مختلف زبانی بهکمک اختیارات زبانی مانند واجآرایی، جایگزینی واژگانی، ذکر و حذف، تقدیم و تاخیر، استعاره و غیره مفهومسازی شده است. آنچه در آیه جلب توجه میکند این است که لفظ «اناث» بر لفظ «ذکور» مقدم شده است و فعل «یهب» برای هر دو لفظ بهطور جداگانه تکرار گشته؛ در برررسی سبکشناختی آیه با توجه به لایه نحوی در قالب تقدیم و تأخیر میتوان گفت تقدیم واژه اناث بر لفظ ذکور در موقعیت کلام و در روابط همنشینی با واژه یهب تصویرگر ارجنهادن به جایگاه دختر در آیین اسلام است؛ زیرا قرآن کریم از هر دو جنسیت -چه دختر و چه پسر- بهعنوان هبهای از جانب خداوند سبحان یاد میکند لذا تقدیم نام دختر بر پسر در توصیف آنان به هدیه الهی نشان از اهمیت به جنس دختر و برجستهسازی ارزش این جنس ظریف و حساس در جامعه دارد؛ این مسأله با توجه توأمان به رابطه اسنادی میان یهب و اناث و تقدیم در چینش واژگانی أناث نسبت به ذکور مشخص میگردد." |
لینک دریافت مقاله |
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1344984 |
کد مقاله | 30817 |
تعداد بازدید | 334 |
|