چکیده
|
اين مقاله كوششي است براي معرفي نوعي از تفكر اسلامي درباره پاره اي اسرار احكام شرعي, نوع اين تفكر, تفكر عرفاني درباره حقوق است كه با فلسفه حقوق رايج در ذهن ما, تفاوت دارد.\r\nدر اين مقاله ابتدا ضمن بيان مقدمه اي در معرفي كتاب «شرح چهل حديث» كه عارف متفكر صدر الدين قونوي (603 - 637 ه) از شاگردان محي الدين عربي, اسرار پاره اي از احكام را در آن شرح داده, به سر تحريم ربا پرداخته شده, قونوي براي بيان سر تحريم ربا, به حديث مشهوري از پيامبر (ص) استناد كرده, در اين حديث دو شرط مهم براي صحت بيع قرار داده شده كه فقدان هر يك بيع را به معامله ربوي تبديل مي كند.\r\nاين شروط شرط قليت و تساوي در يد مي باشد كه به بررسي آن ها پرداخته شده, همچنين در نظر قونوي, دو شرط وصف و زمان به عنوان معيار و مدار معامله ربوي شمرده شده كه ايشان با يك بيان فلسفي ويژه فيلسوفان الهي يا عرفا به بسط و توضيح عبارات مذكور پرداخته است.\r\nدر ادامه براي حرمت زنا و حد آن, به حديث ديگري از حضرت رسول (ص) استناد جسته كه اسرار اين حديث را در سه بخش سر حكم غيرت و عقوبت در زنا, سر حد زنا, و سر عدد صد در حد زناي بكر( مرد بي زن و زن بي شوهر) و رجم در زناي محصن (مرد داراي همسر و زن شوهر دار) بيان نموده است.\r\nدر پايان و با نتيجه گيري از مباحث مذكور چنين آمده: « ... هر فرد انساني با همه خردي, رمزي از عظمت الهي صاحب وديعه اي رباني است و اگر فرشتگان بر او سجده كردند, براي اين بود كه او را تصويري از معبود خود ديدند و بر بيگانه سجده نكردند. »\r\nهمچنين در جاي ديگري آمده: « ... هر خلاف و معصيتي كه قرينه و تقابل عبد و رب را بر هم زند به تناسب بايد جبران شود گاه توجه و استغفار و گاه كفاره و حد مي تواند وضع انسان را به حالت ابتدايي برگرداند...»
|