عنوان | نقد و بررسی ارث زوجین در فقه امامیه و حقوق ایران |
نام دانشجو / طلبه | حمید الله وردی زاده |
استاد راهنما | رضا نیکخواه سرنقی |
دانشگاه | دانشگاه ارومیه، پردیس دانشگاهی |
رشته تحصيلي | فقه و حقوق اسلامی |
مقطع تحصيلي | دکتری |
سال اخذ مدرک | 131396 |
تعداد صفحات | 206 |
زبان | فارسی |
کلید واژه | ارث انحلال نکاح حقوق زوجین فقه امامیه نظام حقوقی ایران ارث زوجین طلاق نفقه |
موضوع | ارث زن و فقه / فقه زنان |
چکیده | نفقه و تحقیق درمورد حقوق انسان در قالب جدید و مدون یکی از مهمترین ویژگیهای دوران معاصر است، و در آن میان حقوق زوجین بخصوص حقوق زوجه از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد. رفع تبعیضهای حقوقی ناشی از جنسیت، در ابعاد مختلف زندگی حقوقی بشر، با تاکید بر حقوق زنان، محور اصلی همه معاهدات و اعلامیه های بین المللی و منطقهای مربوط به حقوق زنان را تشکیل می-دهد. دفاع از حقوق مالی زنان از جمله بهره آنان از ارث یک بحث بسیار مهم از حقوق زنان است. اسلام احکام ارث را بر اساس مرد یا زن بودن وضع نکرده است؛ بلکه بر اساس مسؤولیت مالی و موقعیتی که آن دو در خانواده دارند و به ملاحظه مسؤولیتها و تکالیفی که بر عهده آنها نهاده شده است، قرار داده است. بنابراین، سهم الارث متفاوت، با دیدگاه کلی اسلام نسبت به خانواده و تقسیم وظائف و مسؤولیتها، سازگار و عادلانه است.زوج از کلیهی اموال و حقوق مالی زوجه ارث میبرد لکن در مورد نوع اموالی که زوجه از آن ارث میبرد اختلاف نظر وجود دارد. یک نظر این است که با توجه به ظاهر قرآن، زوجه از جمیع اموال و از عین آنها ارث میبرد. نظر دیگر محرومیت زوجه از عین یا قیمت برخی اموال است و نظر آخر تفصیل بین زوجه صاحب فرزند و فاقد فرزند است: زوجه صاحب فرزند از جمیع اموال زوج ارث میبرد ولی زوجه فاقد فرزند از ارث برخی اموال محروم است. نظر مشهور فقیهان امامیه ،ارث بردن زوجه از قیمت ابنیه واشجار و نه از عین آنها و محرومیت او از عین و قیمت زمین است که مادهی 946 قانون مدنی از آن پیروی کرده بود. در اصلاحیه سال 1387 مادهی مزبور، زوجه از ارث عین اموال غیر منقول اعم از بنا و زمین محروم بوده ولی از قیمت آنها محروم نیست. پژوهش حاضر بررسی ونقدی است براین نظرات . در این پژوهش ابتدا به بررسی مقایسه ای ارث زن و مرد در ادیان الهی و غیر الهی و همچنین برخی تمدنهای بزرگ و نظامهای حقوقی پرداخته می شود؛ سپس ارث زن و مرد در حقوق اسلام و ایران و نیز مبانی تحولات قانونی راجع به ارث زوجه در حقوق ایران بررسی می شود. در طول این بررسیها محرومیتها و امتیازهای زن و مرد نسبت به یکدیگر با توجه به دین و آداب و رسومشان ذکر میشود .در نهایت، میانگین تکالیف و امتیازهای مالی زن و مرد مورد مقایسه قرار گرفته و میزان انعکاس عدالت تشریعی در منظومه حقوق و تکالیف مالی این دو، در حقوق اسلام و قوانین موضوعه ایران ارزیابی میشود . |
|